Aminotransferaza alaninowa (w skrócie ALT, ALAT, AlAT lub GPT od ang. glutamic pyruvic transferase) jest enzymem cytoplazmatycznym, narządowo niespecyficznym, który bierze udział w przemianach białek. Znane są dwa izoenzymy ALT -ALT1 i ALT2.  Aminotransferaza alaninowa występuje głównie w cytoplazmie komórek wątroby i komórek cewek nerkowych, a w mniejszych ilościach w mięśniu sercowym i mięśniach poprzecznie prążkowanych.

Badanie aktywności ALT w surowicy krwi jest zlecane u pacjentów z silnymi bólami brzucha,  puchliną brzuszną, gorączką, obniżonym łaknieniem, nudnościami, wymiotami, osłabieniem, zmęczeniem, zażółceniem skóry i błon śluzowych, ciemnym moczem, odbarwionym stolcem czy świądem skóry.

Oznaczenie aktywności aminotransferazy alaninowej znalazło zastosowanie jako test przesiewowy w rozpoznawaniu, ocenie stopnia ciężkości oraz w diagnostyce różnicowej chorób wątroby. Ponadto jest wykorzystywane do monitorowania i oceny skuteczności stosowanej terapii. Badanie aktywności ALT często jest zlecane równocześnie z oznaczeniem aminotransferazy asparaginianowej (AST) i innych wskaźników funkcji wątroby, takich jak fosfataza alkaliczna, białko całkowite i bilirubina, co pomaga w różnicowaniu chorób wątroby. W większości chorób wątroby aktywność ALT jest wyższa niż AST.

Główną przyczyną wzrostu aktywności tego enzymu w surowicy krwi są ostre stany zapalne wątroby. Najwyższe wartości tego parametru obserwuje się w przypadku toksycznego lub niedokrwiennego uszkodzenia wątroby. W wyniku uszkodzenia wątroby dochodzi do uwolnienia aminotransferazy alaninowej do krwi, zwykle zanim pojawią się wyraźne objawy kliniczne, takie jak żółtaczka (zażółcenie skóry oraz białkówek oczu).

Zwiększenie aktywności ALT ponad 10-krotnie w stosunku do górnej granicy wartości referencyjnych jest zwykle związane z ostrym zapaleniem wątroby, które często jest spowodowane infekcją wirusową. Tak wysoka aktywność tego enzymu utrzymuje się zwykle 1-2 miesiące i w ciągu 3-6 miesięcy ulega normalizacji. W przypadku toksycznego (np. w wyniku spożycia toksycznych dawek alkoholu lub zatrucia lekami hepatotoksycznymi) lub niedokrwiennego uszkodzenia wątroby aktywność aminotransferazy alaninowej może przekroczyć górną granicę wartości referencyjnych nawet 100-krotnie. W przewlekłym zapaleniu wątroby aktywność ALT zwykle nie przekracza 4-krotnej górnej granicy wartości referencyjnych.

Często zdarza się, że aktywność aminotransferazy alaninowej waha się pomiędzy wartością prawidłową a nieznacznie podwyższoną. W takich przypadkach lekarze zlecają powtórne wykonie oznaczenia w celu sprawdzenia czy zmiany wykazują określoną prawidłowość. Umiarkowany wzrost aktywności tego enzymu obserwowany jest podczas niedrożności przewodów żółciowych, marskości wątroby oraz w nowotworach wątroby. Należy jednak zaznaczyć, że ALT nie jest enzymem swoistym tylko dla wątroby, dlatego nieznacznie lub umiarkowanie podwyższona jego aktywność w surowicy krwi może być związana z chorobami innych narządów, np. chorobami  mięśni, chorobami tarczycy, zapaleniem trzustki. Podwyższony poziom tego enzymu może pojawić się również:

  • w drugim tygodniu mononukleozy zakaźnej
  • przy niewydolności krążenia
  • po zawale mięśnia sercowego
  • po zabiegach kardiochirurgicznych
  • po intensywnym wysiłku fizycznym
  • w wyniku stosowania niektórych leków psychotropowych
  • w wyniku stosowania niektórych leków obniżających stężenie cholesterolu
  • w wyniku stosowania niektórych ziół
  • w ciąży


 

Przygotowanie do badania: Pacjent musi być na czczo. Na badanie należy się zgłosić między 7:00 a 10:00 rano.

Zwiększona aktywność ALT może być spowodowana wysiłkiem fizycznym lub zastrzykami domięśniowymi.

Wiele leków wydawanych na receptę oraz preparatów farmaceutycznych dostępnych bez recepty może powodować wzrost aktywności ALT (np. leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, sulfonamidy, antybiotyki, sterydy anaboliczne, duże dawki witaminy C). Pacjent u którego stwierdzono podwyższoną aktywność tego enzymu w surowicy krwi powinien poinformować swojego lekarza prowadzącego o stosowanych w ostatnim czasie lekach i/lub parafarmaceutykach.

Spożywanie zbyt dużej ilości potraw typu „fast food” może przyczynić się do wzrostu aktywności ALT w surowicy krwi.

Czas oczekiwania na wynik: 1 dzień roboczy

 

Synonimy:
ALT, Aminotransferaza alaninowa (ALT)
« Wróć do listy terminów
Newsletter

Newsletter

Zapisz się do Naszej listy kontaktowej, aby raz w tygodniu otrzymywać aktualności z Naszej strony, oraz informacje o najnowszych Promocjach!

Dziękujemy za zapisanie się do Neszego Newslettera!