C-peptyd jest badaniem służącym do określenia sekrecji insuliny. Prekursorem insuliny jest proinsulina, która zawiera łączący peptyd C. W momencie, gdy trzustka wydziela proinsulinę do krwiobiegu, cząsteczka proinsuliny rozpada się na dwie części – peptyd C oraz aktywną insulinę. Ilość powstającego peptydu C odzwierciedla aktywność komórek B wysp trzustkowych Langerhansa i odpowiada ilości endogennej insuliny. Jego okres półtrwania jest dłuższy niż insuliny i wynosi ok. 30 minut. Insulina podawana w postaci zastrzyków nie zawiera peptydu C, dlatego badanie na obecność C-peptydu we krwi jest bardzo dobrym parametrem umożliwiającym zbadanie czy trzustka produkuje własną insulinę. Prawidłowe stężenie C-peptydu świadczy o zachowanej zdolności trzustki do produkcji insuliny.
Oznaczenie poziomu C-peptydu zlecane jest chorym na cukrzycę typu 1 w celu oceny czynności komórek beta trzustki. U chorych na cukrzycę typu 2 badanie to jest pomocne w podjęciu decyzji o konieczności rozpoczęcia terapii insuliną. Służy również do diagnostyki przyczyn niskich poziomów glukozy we krwi (hipoglikemii).
Wysokie stężenia C-peptydu wskazują na zwiększoną produkcję insuliny przez organizm. Mogą towarzyszyć nowotworom trzustki wydzielającym insulinę (insulinoma), podwyższonym poziomom glukozy we krwi, ciąży, zespole Cushinga i niewydolności nerek. Obniżający się poziom C-peptydu u pacjenta z wyspiakiem (insulinoma) wskazuje prawidłową odpowiedź organizmu na leczenie, natomiast wzrost stężenia może świadczyć o nawrocie nowotworu.
Niskie poziomy C-peptydu związane są z niską produkcją insuliny. Sytuacja taka towarzyszy niewystarczającemu wytwarzaniu insuliny przez komórki beta trzustki lub zahamowaniu produkcji insuliny poprzez podawanie insuliny egzogennej.
Przygotowanie do badania:
Pacjent powinien być na czczo, czyli 8-12 godzin po ostatnim posiłku. Na badanie należy zgłosić się po wypoczynku nocnym, w godz. 6:30-10:30 lub według wskazań lekarza.
Czas oczekiwania na wynik:
1 dzień roboczy
