D-dimery są produktem enzymatycznego rozpadu fibrynogenu. Oznaczenie poziomu D-dimerów jest rekomendowane jako test dodatkowy (uzupełniający) w kierunku żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ) – przede wszystkim w diagnostyce zakrzepicy żył głębokich (ZŻG) oraz zatorowości płucnej (ZP). Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (ŻChZZ) jest wynikiem rozwinięcia się skrzepu krwi (skrzepliny) w jednej z głównych żył (szczególnie żył dolnych lub górnych kończyn) i/lub utworzeniem zatoru z części skrzepliny w krążeniu płucnym. Niskie stężenie D-dimerów pozwala z bardzo dużym prawdopodobieństwiem wykluczyć stany zatorowo-zakrzepowe. Wysoki poziom D-dimerów świadczy o wzmożonej aktywacji fibrynolizy. Jest to informacja dla lekarza, że w organizmie doszło do powstania zakrzepu i jego enzymatycznego rozpadu. Na podstawie wyniku testu, wywiadu lekarskiego oraz objawów klinicznych pacjenta lekarz może ustalić prawdopodobieństwo wystąpienia incydentów zatorowo-zakrzepowych i podjąć dalsze decyzje kliniczne.
Nadmierna aktywacja układu krzepnięcia i fibrynolizy, a co za tym idzie uzyskanie podwyższonego lub wysokiego stężenia D–dimerów w osoczu, obserwowane jest również w wielu innych stanach chorobowych, takich jak:
- infekcje
- stany zapalne
- sepsa
- zespół rozsianego krzepnięcia wewnątrznaczyniowego
- nowotwory złośliwe
- drobne zatory i zakrzepy powstające np. w zawale serca czy udarze mózgu
- stany po urazach, zabiegach chirurgicznych
- w przebiegu ciąży
- nadczynność tarczycy
- choroby wątroby
- ukąszenie jadowitych węży
W związku z tym oznaczenie poziomu D-dimerów nie powinno być jedynym badaniem wykonywanym w celu diagnozowania żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ). Zarówno podwyższone wyniki badania D-dimerów, jak i te prawidłowe mogą wymagać potwierdzenia i powinny skłaniać do dalszej diagnostyki.
Niewielkie ilości D-dimerów obecne są w osoczu krwi zdrowych osób, ponieważ nieustannie trwają procesy przemian fibrynogenu znajdującego się w osoczu. U osób w podeszłym wieku stężenie D-dimerów fizjologicznie zwiększa się.
Badanie znalazło również zastosowanie w monitorowaniu skuteczności leczenia zespół rozsianego krzepnięcia wewnątrznaczyniowego (DIC) i innych stanów nadkrzepliwości. Leczenie powinno spowodować spadek stężenia D-dimeru., natomiast utrzymywanie się wysokiego stężenia lub jego wzrost zwykle świadczy o tym, że zastosowana terapia jest nieskuteczna.
Powikłania zakrzepowo-zatorowe u kobiet ciężarnych
Kobiety ciężarne są szczególnie narażone na powikłania zatorowo-zakrzepowe. Szacuje się, że żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (ŻChZZ) występuje z częstością 0,76 – 1,72 na 1 000 ciąż i jest główną przyczyną śmierci ciężarnych kobiet w krajach wysoko rozwiniętych.
W trakcie trwania ciąży w organizmie kobiety dochodzi do istotnych zmian w układzie krzepnięcia, które są szczególnie charakterystyczne dla II i III trymestru. Zmiany w układzie krzepnięcia wynikają ze wzrostu stężenia estrogenów, które wpływają stymulująco na syntezę czynników krzepnięcia: I, VII, VIII, IX, X, XII, czynnika von Willebranda, jak i fibrynogenu. Jednocześnie odnotowuje się nabytą oporność na aktywowane białko C oraz spadek stężenia antytrombiny III i wolnego białka S. Obserwuje się również fizjologiczny 2-3-krotny wzrost poziomu D-dimerów. Ponadto, wraz z narastającym stężeniem progesteronu i wiekiem ciąży skutkującej powiększaniem się macicy dochodzi do utrudniania przepływu krwi w naczyniach żylnych.
Należy pamiętać, że wyniki oznaczeń D-dimerów otrzymywane różnymi metodami nie są porównywalne. W związku z tym monitorowanie stężenia powinno odbywać się w oparciu o wyniki uzyskiwane zawsze z wykorzystaniem tej samej metody i wykonywane w tym samym laboratorium.
Przygotowanie do badania: Pacjent nie musi być na czczo. Na badanie można zgłaszać się cały dzień.
Czas oczekiwania na wynik: 1 dzień roboczy
« Wróć do listy terminów
