Badanie kału na krew utajoną (FOBT; fecal occult blood test ) jest nieinwazyjnym badaniem służącym do wykrywania krwi niewidocznej makroskopowo w stolcu. Test ten znalazł zastosowanie w diagnostyce różnych chorób przewodu pokarmowego oraz niedoborów żelaza. Ponadto wykonywany jest jako badanie skriningowe (zalecane raz do roku) w kierunku raka jelita grubego (CRC; Colorectal Cancer). Należy jednak pamiętać, że wynik testu FOBT nie może stanowić podstawy do postawienia rozpoznania – jest to badanie wstępne. Referencyjnym badaniem przesiewowym w kierunku raka jelita grubego rekomendowanym przez Polskie Towarzystwo Gastroenterologiczne nadal pozostaje kolonoskopia, ponieważ pozwala ona wykryć i usunąć polipy, które mogą się przekształcić w nowotwór złośliwy.

Test FOB polega na wykryciu w kale krwi utajonej, czyli czyli niewielkiej ilości krwi, która nie powoduje zmiany barwy i konsystencji kału. Badanie wykonywane jest testem immunochormatograficznym w wykorzystaniem swoistych przeciwciał skierowanych do ludzkiej hemoglobiny. Dieta oraz suplementacja witaminą C i żelazem nie wpływa na wynik oznaczenia. Badanie to jest ograniczone jedynie do diagnostyki krwawień z dolnego odcinka przewodu pokarmowego, ponieważ w przypadku masywnych krwawień z żołądka i dwunastnicy (ze smolistymi stolcami) dochodzi do strawienia globiny w czasie pasażu przez przewód pokarmowy, co jest przyczyną uzyskania wyników fałszywie ujemnych. 

Dodatni wynik testu można uzyskać w przypadku: guzków krwawniczych (hemoroidy), raka jelita grubego i okrężnicy, stanów zapalnych jelit (wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Crohna), celiakii, uchyłkowatości jelit.

Pobranie materiału: Kał przeznaczony do pobrania materiału powinien zostać oddany na czysty papier toaletowy. Nie powinno się oddawać kału do muszli klozetowej, ponieważ woda i mocz mogą spowodować zanieczyszczenie próbki, a środki chemiczne mogą interferować w oznaczeniu. Porcję kału wielkości orzecha laskowego należy pobrać z różnych miejsc tej samej próbki kału za pomocą łopatki dołączonej do specjalnego jednorazowego opakowania. Ze względu na możliwość fermentacji, standardowy pojemnik na kał, powinien być wypełniony najwyżej do 2/3 jego pojemności.

Pobrane próbki kału należy dostarczyć do laboratorium możliwie jak najszybciej od momentu pobrania (w ciągu 2 godzin).

Pacjent przed badaniem nie musi być na diecie, ani odstawiać leków.

Czas oczekiwania na wynik: 1 dzień roboczy