Kortyzol jest hormonem steroidowym wydzielanym przez korę nadnerczy. Jego produkcja jest regulowana przez podwzgórze i przysadkę mózgową. ACTH stymuluje produkcję kortyzolu w nadnerczach. Nazywany jest „ hormonem stresu”. Wywiera szeroki wpływ na metabolizm białek, glukozy i lipidów. Bierze udział w utrzymaniu ciśnienia krwi, regulacji pracy układu odpornościowego i wydzielania kwasu żołądkowego i pepsyny. Wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwalergiczne.

Gorączka, przeziębienie, infekcje, urazy, stres, wysiłek fizyczny, ciąża, antykoncepcja hormonalna, cukrzyca, niewydolność krążenia, nadczynność tarczycy powodują wzrost poziomu kortyzolu.

Przewlekłe podwyższone stężania kortyzolu przyczyniają się do charakterystycznego odkładania się tkanki tłuszczowej (tzw. „bawoli kark”, „twarz jak księżyc w pełni”, otyłość brzuszna, chude kończyny), ścieńczenia skóry, powstawania fioletowych rozstępów, trądziku i insulinooporności, co wszystko składa się na obraz zespołu Cushinga.

U kobiet z podwyższonym stężeniem tego hormonu występują nieregularne miesiączki oraz nadmierne owłosienie na twarzy, u dzieci zaś opóźnienie rozwoju i niski wzrost.

Obniżone poziomy kortyzolu objawiają się spadkiem masy ciała, osłabieniem mięśni, zmęczeniem, niskim ciśnieniem krwi oraz bólami brzucha.

Hormon ten wykazuje dobowy rytm wydzielania – najwyższe stężenia we krwi występują w godzinach porannych (8:00-9:00), zaś najniższe w późnych godzinach wieczornych (23:00-24:00). Osoby pracujące w cyklu zmianowym (praca nocna) mają zaburzony rytm dobowy wydzielania tego hormonu. 

Nieprawidłowe zmiany w poziomie kortyzolu pojawiają się na skutek dysfunkcji podwzgórza, przysadki i nadnerczy. Takie niezdiagnozowane i nieleczone schorzenia mogą stać się przyczyną poważnych zaburzeń metabolicznych, mogących zagrażać życiu. Badanie poziomu kortyzolu jest zlecane w przypadku podejrzenia wystąpienia u pacjenta zespołu Cushinga (wysoki poziom kortyzolu) lub choroby Addisona (obniżony poziom kortyzolu). 

 

Przygotowanie do badania: Pacjent nie musi być na czczo. Na badanie powinno się zgłosić między godziną 7:00 a 9:00, ponieważ o tej porze kortyzol jest w szczytowym stężeniu. Przed badaniem krwi, należy utrzymać normalną podaż soli w diecie (2 do 3 gramów dziennie) oraz nie zmieniać dotychczasowej aktywności fizycznej przez 10-12 godzin przed badaniem.

Niektóre leki takie jak doustne środki antykoncepcyjne, hydrokortyzon, spironolakton mogą podwyższać poziom kortyzolu. Niektóre hormony steroidowe mogą obniżać poziom kortyzolu. Podczas rejestracji na badanie należy poinformować o stosowanych lekach i preparatach farmaceutycznych. 

Czas oczekiwania na wynik: 1 dzień roboczy

 

« Wróć do listy terminów
Newsletter

Newsletter

Zapisz się do Naszej listy kontaktowej, aby raz w tygodniu otrzymywać aktualności z Naszej strony, oraz informacje o najnowszych Promocjach!

Dziękujemy za zapisanie się do Neszego Newslettera!