Główną funkcją układu moczowego jest usuwanie z organizmu produktów przemiany materii i toksyn oraz utrzymanie gospodarki wodno-elektrolitowej. Ponadto bierze on udział w produkcji i wydzielaniu niektórych hormonów. O układ moczowy należy  troszczyć się nie tylko, gdy już zaczniemy chorować, lecz również wtedy, gdy nic nam nie dolega i nie odczuwamy żadnych niepokojących objawów. Szacuje się, że na świecie na różne stadia przewlekłej choroby nerek może cierpieć ponad 10% populacji światowej, a na kamicę nerkową ok. 2% ludności.

Objawy, które powinny zwrócić naszą uwagę to:

  • zmiany w zabarwieniu, zapachu i objętości oddawanego moczu
  • zmiany w częstotliwości mikcji
  • ból i pieczenie podczas oddawania moczu
  • ból zlokalizowany w podbrzuszu
  • ból zlokalizowany w  okolicy lędźwiowej
  • podwyższone ciśnienie krwi
  • obrzęki kończyn

Kreatynina jest produktem przemian metabolicznych aminokwasów. Obok mocznika stanowi jeden z głównych związków azotowych w krwi. Jest filtrowana w kłębuszkach nerkowych i nie ulega wchłanianiu zwrotnemu w kanalikach nerkowych w związku z tym jest wydalana w całości do moczu. 

Kreatynina znalazła szczególne zastosowanie jako biochemiczny marker oceniający funkcję filtracyjną nerek, ponieważ jest wydalana z organizmu wyłącznie przez nerki. Jej stężenie w surowicy koreluje ujemnie z wielkością przesączania kłębuszkowego (GFR,  z ang. glomerular filtration rate). Oznaczenie poziomu stężenia kreatyniny i eGFR wykonuje się u osób zdrowych (w celu kompleksowej diagnostyki i kontroli), przy podejrzeniu chorób nerek, w zatruciach, w trakcie terapii lekami nefrotoksycznymi, u chorych na cukrzycę, a także przed wykonaniem niektórych badań obrazowych wymagających podania kontrastu obciążającego prace nerek (tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny oraz koronarografia i arteriografia).

Należy jednak pamiętać, że stężenie kreatyniny w surowicy zależy nie tylko od funkcji nerek, ale także między innymi od:

  • masy mięśniowej badanego (ilość powstającej i wydalanej przez nerki kreatyniny jest proporcjonalna do masy mięśniowej)
  • płci (zazwyczaj jest wyższa u mężczyzn niż u kobiet)
  • ogólnego stanu zdrowia (w chorobach mięśni lub w przypadku marskości wątroby stężenie kreatyniny jest niskie)
  • wieku badanego (stężenie kreatyniny spada wraz z wiekiem)
  • diety (dieta bogatobiałkowa albo dieta bogata w czerwone mięso może prowadzić do 10% wzrostu stężenia kreatyniny, natomiast dieta wegetariańska – do spadku. Ponadto spożywanie suplementów w postaci kreatyny zwiększa stężenie kreatyniny)

Do każdego wyniku oznaczenia stężenia kreatyniny u osób po 18 r.ż. automatycznie dodawany jest  wynik eGFR (ang. estimated glomerular filtration rate) – szacunkowy współczynnik filtracji kłębuszkowej wyliczany w oparciu o wzór MDRD. 

Podwyższone stężenie kreatyniny może być spowodowane odwodnieniem organizmu, rabdomiolizą (intensywnym rozpadem tkanki mięśni prążkowanych), przyjmowaniem leków, np. niektóre cefalosporyny, trimetoprim, cymetydyna lub dapson.

Kreatynina poniżej zakresu wartości referencyjnych  występuje u kobiet, u osób starszych, u ciężarnych  zwłaszcza w II trymestrze ciąży, u osób niedożywionych, u osób z małą masą mięśniową, u wegetarian, u wegan oraz przy urazach i chorobach neurologicznych.

Przygotowanie do badania: Pacjent musi być na czczo. Zaleca się, aby ostatni posiłek poprzedniego dnia był spożyty nie później niż o godz.18:00. Na badanie należy się zgłosić między 6:30 a 11:00 rano.

Wiele różnych leków może być przyczyną wzrostu stężenia kreatyniny – niektóre cefalosporyny, trimetoprim, cymetydyna lub dapson. Podczas rejestracji na badanie należy poinformować o stosowanych lekach i preparatach farmaceutycznych.

Stężenie kreatyniny może wzrastać wraz z ilością przyjmowanych w diecie białek i spożywania czerwonego mięsa. Dieta wysokobiałkowa może spowodować wzrost stężenia kreatyniny, podczas gdy w wyniku diety niskobiałkowej stężenie kreatyniny może być obniżone.

Czas oczekiwania na wynik: 1 dzień roboczy

« Wróć do listy terminów
Newsletter

Newsletter

Zapisz się do Naszej listy kontaktowej, aby raz w tygodniu otrzymywać aktualności z Naszej strony, oraz informacje o najnowszych Promocjach!

Dziękujemy za zapisanie się do Neszego Newslettera!