Ludzki hormon luteinizujący (LH, lutropina) jest hormonem wydzielanym przez przedni płat przysadki mózgowej.
W fazie folikularnej produkcja LH jest hamowana. W trakcie rozwoju pęcherzyka zwiększa się produkcja estradiolu, który pośrednio powoduje przedowulacyjne zwiększone wydzielanie LH. Wysoki poziom LH (i FSH) w środku cyklu jest bodźcem wywołującym owulację. W fazie lutealnej wydzielanie LH jest hamowane.
Ludzki hormon luteinizujący pobudza syntezę androgenów w komórkach osłonki jajnika, końcowe dojrzewanie pęcherzyka jajnikowego, jego pękanie i owulację oraz syntezę progesteronu.
Oznaczanie stężenia LH znalazło zastosowanie w diagnostyce zaburzeń miesiączkowania, płodności i okresu dojrzewania płciowego, takich jak przedwczesne wygaśnięcie czynności jajników i menopauza, zaburzenia owulacji oraz niewydolność przysadki mózgowej.
Obrazek pochodzi z Wikimedia Commons, autor: Thomas Steiner, tłumaczenie: Michał Komorniczak
Poziom hormonów płciowych u kobiet jest zależny od fazy cyklu miesiączkowego. W związku z tym badanie ich poziomu należy wykonać w odpowiedniej fazie cyklu:
- W fazie folikularnej (między 2. a 5. d.c.) zaleca się oznaczenie FSH, LH, Estradiolu, PRL, DHEA, DHEA-S, Testosteronu, 17-OH progesteronu i Androstendionu
- W fazie okołoowulacyjnej (tj. między 12. a 14. d.c. przy 28-dniowych cyklach lub 12-14 dni przed spodziewaną miesiączką w pozostałych przypadkach) zaleca się oznaczenie FSH, LH i Estradiolu przy monitorowaniu owulacji
- W fazie lutealnej (tj. ok. 21. d.c. przy 28-dniowych cyklach, lub ok. 7 dni przed spodziewaną miesiączką w pozostałych przypadkach) przeprowadza się badanie poziomu Progesteronu i 17-OH progesteronu
LH a menopauza
U kobiet w czasie menopauzy poziomy hormonu LH są podwyższone w odpowiedzi na obniżoną produkcję estrogenów i progesteronów w jajnikach. Wynikiem tego jest zmniejszenie owulacji, rzadsze cykle miesiączkowe i w końcu ich i zatrzymanie.
LH u mężczyzn
U mężczyzn LH jest uważany za hormon pobudzający komórki śródmiąższowe i wpływający na produkcję testosteronu przez komórki Leydiga w jąder oraz ich rozwój i funkcjonalną aktywność. Wysoki poziom tego hormonu wskazuje na pierwotną niewydolność jąder. Może ona być spowodowana wadami rozwojowymi jąder albo ich uszkodzeniem w wyniku infekcji wirusowych (świnka), urazów mechanicznych czy chorób autoimmunologicznych.
LH u dzieci
U niemowląt i dzieci stężenie hormonu luteinizującego wzrasta krótko po urodzeniu. U chłopców w wieku 6 miesięcy i u dziewczynek w wieku 1-2 lat poziom tego hormonu osiąga bardzo niskie wartości. Następnie przed rozpoczęciem dojrzewania płciowego i rozwojem drugorzędowych cech płciowych (ok. 6-8 rok życia) stężenie LH ponownie rośnie.
U dzieci LH bada się diagnozując opóźnione lub przedwczesne dojrzewanie płciowe. Problem ten dotyka znacznie częściej dziewczynki niż chłopców.
Przygotowanie do badania: Pacjent nie musi być na czczo. Na badanie można się zgłaszać cały dzień. Oznaczenie LH kobiety powinny wykonywać na początku cyklu miesięcznego (między 2. a 5. d.c.), chyba że lekarz zaleci inaczej.
Niektóre leki takie jak leki przeciwdrgawkowe, klomifen i nalokson mogą podwyższać poziom LH. W przypadku zażywania doustnych środków antykoncepcyjnych, digoksyny i leków hormonalnych poziom LH może być obniżony. U osób, które w ostatnim czasie miały wykonywane badanie scyntygraficzne, izotopy użyte podczas badania mogą interferować w oznaczeniu LH. Podczas rejestracji na badanie należy poinformować o stosowanych lekach i preparatach farmaceutycznych oraz o przebytych badaniach scyntygraficznych.
Czas oczekiwania na wynik: 1 dzień roboczy
