Prokalcytonina

Prokalcytonina (PCT) po raz pierwszy została opisana jako białko związane z sepsą i infekcjami bakteryjnymi w 1993 r. przez Assicota i wsp. Jest prekursorem kalcytoniny. Produkowana jest przez wiele rodzajów komórek oraz organów w wyniku działania prozapalnego, w szczególności w przypadku infekcji bakteryjnych.

Prokalcytonina to uznany wczesny i w wysokim stopniu specyficzny (czułość 85%, specyficzność 91%) marker sepsy i ciężkich ogólnoustrojowych infekcji bakteryjnych. Wykazano, że podwyższone stężenie PCT w surowicy u osób dorosłych pojawia się po 3-4 godzinach od wystąpienia infekcji i wzrasta wraz z rozwojem infekcji. Maksymalne jej stężenie obserwuje się po około 14 godzinach i wzrost ten może być nawet 1000-krotny.

Podwyższone wartości PCT ściśle korelują ze stopniem zaawansowania oraz rozległości procesu zapalnego. Włączenie właściwej antybiotykoterapii lub  zakończona powodzeniem chirurgiczna eliminacja ogniska zapalnego manifestują się spadkiem stężenia PCT już w drugiej dobie (okres półtrwania PCT wynosi 24 godziny), co jest pierwszym, wczesnym potwierdzeniem skuteczności zastosowanego leczenia. Warto zaznaczyć, że czynnikiem rokowniczym jest dynamika zmian stężeń PCT w czasie, a nie bezwzględne jej wartości, gdyż malejące w czasie stężenia PCT (znaczący i ciągły spadek poziomu PCT o 30-50% dziennie) mogą oznaczać lepszą prognozę, nawet jeżeli szczytowe wartości są wysokie.

Pomiar poziomu PCT w surowicy krwi:

• umożliwia wczesne rozróżnienie pomiędzy infekcją bakteryjną i wirusową, co pozwala szybko rozpocząć leczenie antybiotykami
• jest istotnym elementem w ocenie nasilenia sepsy, uogólnionej reakcji zapalnej, wstrząsu, niewydolności narządowej,
• pozwala na monitorowanie postępów w leczeniu antybiotykowym ciężkich infekcji bakteryjnych

Należy pamiętać, iż podwyższone wartości stężeń PCT obserwuje się również:

• w przełomie nadnerczowym w przebiegu choroby Addisona, 
• u pacjentów po przeszczepie nerek otrzymujących, w celu supresji odpowiedzi immunologicznej, przeciwciała mono- klonalne skierowane przeciwko powierzchniowym cząsteczkom CD3 limfocytów T, 
• u pacjentów zakwalifikowanych do przeszczepu hematopoetycznych komórek macierzystych, otrzymujących globulinę antytymocytową w okresie kondycjonowania.

Niskie wartości PCT nie wykluczają obecności infekcji bakteryjnej, szczególnie w początkowym stadium choroby. Oznaczenie prokalcytoniny nie zastępuje innych badań laboratoryjnych, lecz dostarcza dodatkowych informacji umożliwiających jak najszybsze rozpoczęcie odpowiedniego leczenia.

Przygotowanie do badania: Pacjent nie musi być na czczo. Na badanie należy się zgłosić w godzinach pracy laboratorium.

Czas oczekiwania na wynik: 2-3 godziny