Toxoplasma gondii jest pierwotniakiem pasożytniczym, który u ludzi i zwierząt może powodować chorobę zwana toksoplazmozą. Do zakażenia zazwyczaj dochodzi w wyniku spożycia surowego lub niedogotowanego mięsa, surowych niemytych warzyw i owoców lub skażonej wody. Innym czynnikiem ryzyka jest kontakt ze skażonymi odchodami zwierząt z rodziny kotowatych. Wbrew obiegowej opinii, posiadanie kota nie jest jednak bezpośrednim czynnikiem ryzyka.
Pierwotne infekcje toksoplazmozą u osób dorosłych i dzieci poza okresem noworodkowym przebiegają na ogół bez objawów, chociaż w niewielkim procencie przypadków odnotowuje się występowanie podwyższonej temperatury, zapalenia węzłów chłonnych oraz innych objawów takich jak zmęczenie, wysypka. Inwazja T. gonidii może być szczególnie groźna dla osób z obniżoną odpornością (tj. chorych na AIDS, osób z nowotworami lub pacjentów po przeszczepach przyjmujących leki immunosupresyjne). U osób z tych grup toksoplazmoza może doprowadzić do poważnych zmian układowych, a nawet do zgonu.
Ponieważ większość zarażeń pierwotniakiem Toxoplasma gondii przebiega bez objawów lub z objawami, które nie są swoiste dla toksoplazmozy, jedynym sposobem diagnozowania ostrej infekcji są techniki laboratoryjne. Badanie przeciwciał dla T.gondii wykonuje się u kobiet chcących zajść w ciążę, kobiet ciężarnych, przed wykonaniem przeszczepów oraz u pacjentów z HIV/AIDS.
Przeciwciała w klasie IgG
Swoiste przeciwciała dla T.gondii w klasie IgG są znacznikiem przebytego zakażenia toksoplazmozą. Są one produkowane przez całe życie w następstwie inwazji pierwotnej. Pojawiają się w surowicy po 1 – 2 tygodniach od zarażenia, a ich miano narasta w ciągu 6 – 8 tygodni, po czym powoli opada w przeciągu miesięcy lub lat. Wykrycie obecności tych przeciwciał w pojedynczej próbce w jakimkolwiek mianie świadczy jedynie o tym, że do zarażenia doszło w niedalekiej lub odległej przeszłości.
Toksoplazmoza u kobiet ciężarnych
Ze względu na fakt, że ryzyko zarażenia płodu jest duże, a skutki poważne, każdą kobietę ciężarną powinno się kierować na badania diagnostyczne pozwalające potwierdzić lub wykluczyć aktywną toksoplazmozę. Pierwotna infekcja tuż przed lub podczas trwania ciąży może prowadzić do najcięższej postaci wrodzonej toksoplazmozy (uszkodzeń mózgu i ośrodkowego układu nerwowego płodu), a także do obumarcia płodu. Im w późniejszym okresie ciąży choruje matka, tym krótszy czas jest potrzebny do zarażenia płodu, ale stopień powikłań jest odwrotnie proporcjonalny do okresu ciąży, w którym nastąpiło zarażenie u matki. Aż 75–90% noworodków zarażonych pasożytem w późniejszym okresie ciąży rodzi się pozornie zdrowa. W takich przypadkach choroba może ujawnić się później (nawet w wieku młodzieńczym lub dojrzałym) jako zaburzenia psychiczno-ruchowe i/lub zaburzenia wzroku. Większość zakażeń u matki jest bezobjawowa. Jeżeli pojawiają się jakieś objawy kliniczne, nie są one swoiste dla toksoplazmozy.
Algorytm diagnostyki kobiety ciężarnej
Przygotowanie do badania:
Pacjent nie musi być na czczo. Na badanie można zgłaszać się cały dzień, w godzinach pracy laboratorium.
Czas oczekiwania na wynik:
1 dzień roboczy
« Wróć do listy terminów
