Nowoczesna diagnostyka laboratoryjna nietolerancji glutenu
Wśród nietolerancji na gluten wyróżnia się takie schorzenia jak:
- alergia na gluten
- celiakia
- nieceliakalna nadwrażliwość na gluten
Obecnie coraz więcej pacjentów zgłasza niepokojące objawy po spożyciu produktów mącznych. Problem ten dotyczy zarówno dzieci
jak i dorosłych. Dolegliwości zgłaszane najczęściej to bóle brzucha, wzdęcia, nudności, luźne stolce lub zaparcia, bóle głowy czy wysypki skórne.
Na podstawie objawów klinicznych trudno ustalić rozpoznanie, gdyż zarówno nietolerancja glutenu pod postacią choroby trzewnej,
jak i alergia pokarmowa mogą mieć podobny przebieg. Właściwa diagnoza ma kluczowe znaczenie dla procesu terapeutycznego.
Celiakia
Celiakia (coeliakia, morbus visceralis, sprue nietropikalna, enteropatia z nadwrażliwości na gluten, choroba trzewna) jest autoimmunologicznie uwarunkowaną przewlekłą zapalną chorobą jelita cienkiego, występującą u genetycznie predysponowanych osób. Wywołana jest nieprawidłową reakcją układu immunologicznego na spożyty gluten (białka zawartego w zbożach takich jak: pszenica, żyto, jęczmień oraz owies).
Jak wygląda diagnostyka celiakii?
Dzięki postępowi nauk medycznych diagnostyka celiakii na przestrzeni lat zmieniała się. Najnowsze rekomendacje Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologów, Hepatologów i Żywienia Dzieci (ESPGHAN) oraz Europejskiego Towarzystwa Badań nad Celiakią (ESsCD) opublikowane w 2019 r. podkreślają znaczenie badań serologicznych. Obecnie rozpoznanie celiakii opiera się na kryteriach:
- klinicznych – obecność typowych i atypowych objawów celiakii,
- histopatologicznych – zanik kosmków jelitowych,
- serologicznych – obecność przeciwciał przeciwko endomysium (EmA), transglutaminazie tkankowej (anty-tTG) i deamidowanym peptydom gliadyny (anty-DGP). Pierwszym badaniem serologicznym rekomendowanym w diagnostyce celiakii jest badanie całkowitego poziomu przeciwciał w klasie IgA oraz badanie poziomu przeciwciał anty-tTG (IgA). U pacjentów z selektywnym niedoborem przeciwciał IgA zaleca się oznaczenie w drugiej kolejności poziomu przeciwciał w klasie IgG (anty-DGP, EmA lub anty-tTG).
W Laboratorium MEDICA istnieje możliwość wykonania serologicznej diagnostyki w kierunku celiakii
- IgA całkowite
- IgG całkowite
- p/c p. transglutaminazie tkankowej (anty-tTG) w kl. IgA met. FEIA (Phadia ImmunoCAP)
- p/c p. transglutaminazie tkankowej (anty-tTG) w kl. IgG met. FEIA (Phadia ImmunoCAP)
- p/c p. endomysium (EmA) w kl. IgA met. IIF (Euroimmun)
- p/c p. endomysium (EmA) w kl. IgG met IIF (Euroimmun)
- p/c p. deamidowanym peptydom gliadyny (DGP) w kl. IgA met. FEIA (Phadia ImmunoCAP)
- p/c p. deamidowanym peptydom gliadyny (DGP) w kl. IgG met. FEIA (Phadia ImmunoCAP)
- Panel celiakia IgA
- p/c p. transglutaminazie tkankowej (anty-tTG) w kl. IgA met. FEIA (Phadia ImmunoCAP)
- p/c p. deamidowanym peptydom gliadyny (DGP) w kl. IgA met. FEIA (Phadia ImmunoCAP)
- Panel celiakia IgG
- p/c p. transglutaminazie tkankowej (anty-tTG) w kl. IgG met. FEIA (Phadia ImmunoCAP)
- p/c p. deamidowanym peptydom gliadyny (DGP) w kl. IgG met. FEIA (Phadia ImmunoCAP)
Nieceliakalna nadwrażliwość na gluten
Nietolerancja pokarmowa jest reakcją układu immunologicznego na niektóre spożywane przez
nas produkty. W wyniku przewlekłej choroby jelit dochodzi do wzrostu ich przepuszczalności. Konsekwencją jest przenikanie składników pokarmowych przez ścianę jelita do krwi. Nasz układ immunologiczny uznaje te składniki za szkodliwe i wytwarza przeciwko nim przeciwciała w klasie IgG, które łączą się z alergenem, tworząc kompleksy immunologiczne. Kompleksy te są usuwane przez układ odpornościowy. Jeśli jednak nagromadzi się ich zbyt dużo, to krążące wraz z krwią kompleksy mogą odkładać się w różnych narządach, wywołując niepożądane objawy nawet do 48 godzin po spożyciu pokarmu.
Laboratorium MEDICA w swojej ofercie posiada 3 rodzaje testów służących do diagnostyki w kierunku nietolerancji pokarmowej
Testy na alergię glutenową pozwalają na wykrycie specyficznych przeciwciał klasy IgE, które są odpowiedzialne za wystąpienie takich objawów jak: wymioty, biegunki, pokrzywka skórna, wodnisty katar. Umożliwiają diagnostykę różnicową uczulenia na gluten (alergii na gluten) i celiakii, które mogą powodować podobne objawy kliniczne, a są dwoma odrębnymi schorzeniami przebiegającymi według różnych mechanizmów. Gluten obok mleka należy do jednych z najczęstszych alergenów pokarmowych. Alergia na gluten może z czasem samoistnie ustąpić, natomiast celiakia jest chorobą na całe życie.
W Laboratorium MEDICA istnieje możliwość zbadania poziomu IgE sp. F79 Gluten
Badanie wykonywane jest na aparacie Phadia ImmunoCAP firmy Thermo Fisher Scientific. Test pozwala wykryć bardzo niskie stężenia przeciwciał, co umożliwia lekarzowi wczesne wykrycie choroby i wdrożenia leczenia mającego na celu zatrzymać tzw. „marsz alergii”. Wynik podawany jest w międzynarodowej jednostce (kU/l), przyporządkowany do klasy od 0-6 (skala RAST).
