Układowe zapalenia naczyń
Układowe zapalenia naczyń (ang. systemic vasculitis) stanowią szeroką grupę chorób o podłożu autoimmunologicznym o nieznanej etiologii, w przebiegu których dochodzi do rozwoju stanu zapalnego w obrębie ściany naczyń krwionośnych. Następstwem jest jej uszkodzenie i ograniczenie drożności, mogące prowadzić do niedokrwienia i martwicy tkanek zaopatrywanych przez zajęte procesem chorobowym naczynia. Proces ten może obejmować naczynia różnych narządów, ale w szczególności dotyczy nerek, płuc, górnych dróg oddechowych, skóry i gałek ocznych.
Etiologia układowych zapaleń naczyń jest wciąż nieznana, jednak sugeruje się, że na rozwój choroby mają wpływ złożone mechanizmy obejmujące m.in. predyspozycje genetyczne, a także czynniki środowiskowe, m.in. infekcje.
Klasyfikacja układowych zapaleń naczyń
Klasyfikacja układowych zapaleń naczyń oparta jest na podstawie rozmiaru naczynia zajętego procesem chorobowym:
- zapalenia dużych naczyń
- zapalenia średnich naczyń
- zapalenie małych naczyń, do których zalicza się:
- ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (dawniej ziarniniakowatość Wegenera)
- eozynofilową ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (zwana w przeszłości zespołem Churga-Strauss)
- mikroskopowe zapalenie naczyń
Diagnostyka zapaleń małych naczyń związanych z przeciwciałami przeciwko cytoplazmie neutrofilów
Zapalenia małych naczyń przebiegają z obecnością przeciwciał przeciw cytoplazmie neutrofili, tzw. ANCA, w surowicy krwi chorego. Przeciwciała te stanowią istotny marker serologiczny i są włączone w kryteria rozpoznania tych schorzeń. Oprócz obecności przeciwciał typu ANCA u chorych często obserwuje się niedokrwistość, trombocytozę, podwyższony poziom CRP, przyspieszone OB oraz podwyższone wartości prób wątrobowych i nerkowych.
Stosowana obecnie klasyczna diagnostyka przeciwciał ANCA oparta jest na międzynarodowych rekomendacjach z 1999 roku.
Zgodnie z rekomendacjami zaleca się dwuetapową strategię diagnostyczną przeciwciał ANCA:
- Badanie przesiewowe powinno być wykonane metodą IIFT z zastosowaniem jako substratu granulocytów utrwalonych etanolem. Badanie to umożliwia różnicowanie dwóch podstawowych typów przeciwciał ANCA: o typie świecenia cytoplazmatycznego (cANCA) oraz o typie świecenia perinuklearnego (pANCA).
- Wyniki dodatnie etapu przesiewowego należy potwierdzić testem monospecyficznym w kierunku przeciwciał anty-PR3, anty-MPO oraz anty-GBM, w celu ustalenia specyficzności antygenowej wykrytych przeciwciał.
Nowość w ofercie Laboratorium MEDICA
Laboratorium MEDICA poszerzyło swoją ofertę o test oparty na metodzie IIF służący do wykrywania i różnicowania dwóch podstawowych typów przeciwciał ANCA: o typie świecenia cytoplazmatycznego (cANCA) oraz o typie świecenia perinuklearnego (pANCA).
Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania. Pacjent nie musi być na czczo. Do badania potrzebna jest próbka krwi, którą można pobrać w godzinach pracy laboratorium.
Czas oczekiwania na wynik wynosi do 15 dni roboczych.
