MAŁY SPORTOWIEC – profil badań dla dzieci w wieku 0-15 lat

Sport jest bardzo ważny dla rozwoju dziecka – jest nie tylko źródłem świetnej zabawy i rozrywki, ale także uczy nasze pociechy odpowiedzialności za własne zdrowie i kształtuje prawidłowe nawyki na resztę życia. Wpływa on korzystnie na ich rozwój fizyczny, intelektualny, psychiczny i społeczny. Regularna i dostosowana do wieku oraz możliwości aktywność fizyczna wzmacnia układ mięśniowo-szkieletowy, poprawia koordynację ruchową i wspomaga utrzymywanie prawidłowej masy ciała.

Warto zadbać o badania profilaktyczne małego sportowca, które pozwolą na ocenę funkcjonowania podstawowych narządów, a także ocenę metabolizmu młodego organizmu. Na podstawie wyników badań lekarz będzie mógł ocenić stan zdrowia dziecka oraz wydać zalecenia w zakresie zbilansowania diety (tak by była bogata we właściwą ilość najważniejszych substancji odżywczych) oraz dostosowania intensywności treningu do potrzeb i możliwości młodego organizmu. Pozwoli to znacznie obniżyć ryzyko kontuzji i efektu przetrenowania małego sportowca.

Profil „MAŁY SPORTOWIEC” przeznaczony jest dla chłopców i dziewcząt trenujących dowolną dyscyplinę sportu. Badania z profilu rekomenduje się wykonać u dziecka:

• przez rozpoczęciem uczęszczania na treningi wybranej dyscypliny
• każdorazowo przed okresem wzmożenia intensywności zajęć treningowych

Dzięki temu będziemy mogli ocenić, czy dziecko jest gotowe na kolejne wyzwania sportowe.

Oznaczenie stężenia glukozy wykonuje się w profilaktyce, rozpoznawaniu i monitorowaniu zaburzeń gospodarki węglowodanowej i chorób z nimi związanych, które zwykle przebiegają bez charakterystycznych objawów.

Elektrolity są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Uczestniczą w regulacji objętości płynów w organizmie oraz równowagi kwasowo-zasadowej. Mają zdolność wiązania i zatrzymywania wody.

 Magnez jest jednym z najważniejszych kationów wewnątrzkomórkowych organizmu. Warunkuje dostawę energii do tkanek i komórek organizmu. Korzystnie wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego. Poprawia pamięć i koncentrację. Magnez w połączeniu z wapniem i witaminą D jest składnikiem budulcowym kości i zębów.  Reguluje trawienie i pracę tarczycy. Niedobory magnezu najczęściej objawiają się m.in. zaburzeniami rytmu serca, zmęczeniem, brakiem energii, spadkiem nastroju, depresją, kłopotami z koncentracją, nadmierną drażliwością, tikami nerwowymi (np. drganie powieki). Magnez jest jednym z najważniejszych kationów wewnątrzkomórkowych organizmu.

Wapń jest integralnym składnikiem organizmu. Wpływa na kurczliwość mięśni, przewodnictwo nerwowe, uwalnianie i działanie hormonów oraz bierze udział w procesie krzepnięcia krwi. Dodatkowo odgrywa szczególną rolę w śródkomórkowym przekazywaniu sygnałów oraz regulacji procesów aktywacji wielu enzymów. Jest składnikiem budulcowym kości i zębów, w związku z tym jego prawidłowe stężenie jest niezbędne do prawidłowego wzrostu dziecka.

 Ferrytyna jest białkiem magazynującym żelazo w organizmie. Jej stężenie odzwierciedla zapasy tego pierwiastka w ustroju. Białko to jest uważane za najlepszy parametr oceniający stany niedoborowe żelaza, ponieważ redukcja poziomu żelaza jest jedynym stanem, który skutkuje obniżeniem stężenia ferrytyny. Żelazo odgrywa zasadniczą rolę w procesie tworzenia krwinek czerwonych, a także wspomaga pracę układu odpornościowego oraz mózgu. Niedobory żelaza prowadzą do niedokrwistości, która objawia się bladością śluzówek i spojówek, zajadami w kącikach ust, szorstkością skóry, łamliwością włosów i paznokci. Obniżona zostaje zdolność koncentracji oraz sprawność fizyczna.

Kreatynina jest produktem przemian metabolicznych aminokwasów. Kreatynina znalazła szczególne zastosowanie jako biochemiczny marker oceniający funkcję filtracyjną nerek, ponieważ jest wydalana z organizmu wyłącznie przez nerki. Należy jednak pamiętać, że stężenie kreatyniny w surowicy zależy nie tylko od funkcji nerek, ale także między innymi od masy mięśniowej badanego (ilość powstającej i wydalanej przez nerki kreatyniny jest proporcjonalna do masy mięśniowej). Ponadto stężenie kreatyniny może wzrastać wraz z ilością przyjmowanych w diecie białek i spożywania czerwonego mięsa. Dieta wysokobiałkowa może spowodować wzrost stężenia kreatyniny. 

Oznaczanie w surowicy aktywności ALT i AST stanowi część podstawowego panelu badań laboratoryjnych wykonywanych u dzieci  w celu oceny funkcji wątroby. Narząd ten odgrywa kluczową funkcję w wielu procesach życiowych, takich jak: przemiany węglowodanów, lipidów, białek, hormonów, substancji odżywczych, leków i toksyn. Ponadto jest on głównym źródłem większości białek osocza, lipoprotein i węglowodanów, uwalnianych ze swoich zasobów. Stanowi magazyn dla witamin (A, D3, B2, B3, B4, B12, K) oraz żelaza.

Tarczyca w rozwoju dziecka odgrywa szczególną rolę, a jej hormony wpływają na procesy wzrastania i dojrzewania wszystkich komórek organizmu oraz regulują przemianę materii.

Witamina D wykazuje wielokierunkowe działanie w organizmie. Odgrywa istotną rolę w chorobach szkieletowych, w zapobieganiu chorobom układu sercowo-naczyniowego, chorobom autoimmunologicznym, nowotworom, a także niektórym chorobom psychicznym. Reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową oraz cykl odnowy biologicznej naskórka. Odgrywa ona kluczową rolę w aktywacji naszej odpowiedzi immunologicznej. Niedobór witaminy D3  stanowi duży problem epidemiczny w wielu krajach świata. Właściwa suplementacja oraz rozsądne zażywanie kąpieli słonecznych zapobiegają występowaniu niedoborów tej witaminy w większości populacji. 

Morfologia krwi jest zautomatyzowanym badaniem komórek krwi, które powinno wykonywać się raz w roku. Badanie to dostarcza nam informacji dotyczących krwinek białych (WBC), czerwonych (RBC) i płytek krwi, w tym ich liczby, rodzaju, wielkości, kształtu. Jest to pierwszy krok w diagnostyce wielu chorób – od anemii po stany zapalne i choroby rozrostowe.

 OB (Odczyn Biernackiego) jest wskaźnikiem opadania erytrocytów. Badanie polega na pomiarze drogi opadania krwinek czerwonych  w ciągu godziny. Parametr ten znalazł zastosowanie w diagnostyce medycznej m.in. jako wskaźnik procesów zapalnych.

Badanie ogólne moczu to, zaraz po morfologii krwi, najbardziej popularne i najczęściej zlecane badanie w laboratoriach diagnostycznych. Informacje jakie mogą być czerpane z wyniku badania moczu, są bardzo rozległe i nie dotyczą tylko nerek i dróg moczowych. Zmiany występują w przebiegu zaburzeń metabolicznych (cukrzyca, metaboliczne choroby wrodzone), przy chorobach wątroby i dróg żółciowych, zaburzeniach równowagi kwasowo-zasadowej, zespołach endokrynologicznych, zatruciach i innych.