MAŁY SPORTOWIEC – profil badań dla dzieci w wieku 0-15 lat

Sport jest bardzo ważny dla rozwoju dziecka – jest nie tylko źródłem świetnej zabawy i rozrywki, ale także uczy nasze pociechy odpowiedzialności za własne zdrowie i kształtuje prawidłowe nawyki na resztę życia. Wpływa on korzystnie na ich rozwój fizyczny, intelektualny, psychiczny i społeczny. Regularna i dostosowana do wieku oraz możliwości aktywność fizyczna wzmacnia układ mięśniowo-szkieletowy, poprawia koordynację ruchową i wspomaga utrzymywanie prawidłowej masy ciała.

Warto zadbać o badania profilaktyczne małego sportowca, które pozwolą na ocenę funkcjonowania podstawowych narządów, a także ocenę metabolizmu młodego organizmu. Na podstawie wyników badań lekarz będzie mógł ocenić stan zdrowia dziecka oraz wydać zalecenia w zakresie zbilansowania diety (tak by była bogata we właściwą ilość najważniejszych substancji odżywczych) oraz dostosowania intensywności treningu do potrzeb i możliwości młodego organizmu. Pozwoli to znacznie obniżyć ryzyko kontuzji i efektu przetrenowania małego sportowca.

Profil „MAŁY SPORTOWIEC” przeznaczony jest dla chłopców i dziewcząt trenujących dowolną dyscyplinę sportu. Badania z profilu rekomenduje się wykonać u dziecka:

• przez rozpoczęciem uczęszczania na treningi wybranej dyscypliny
• każdorazowo przed okresem wzmożenia intensywności zajęć treningowych

Dzięki temu będziemy mogli ocenić, czy dziecko jest gotowe na kolejne wyzwania sportowe.

Morfologia krwi jest zautomatyzowanym badaniem komórek krwi, które powinno wykonywać się raz w roku. Badanie to dostarcza nam informacji dotyczących krwinek białych (WBC), czerwonych (RBC) i płytek krwi, w tym ich liczby, rodzaju, wielkości, kształtu. Jest to pierwszy krok w diagnostyce wielu chorób – od anemii po stany zapalne i choroby rozrostowe.

 OB (Odczyn Biernackiego) jest wskaźnikiem opadania erytrocytów. Badanie polega na pomiarze drogi opadania krwinek czerwonych  w ciągu godziny. Parametr ten znalazł zastosowanie w diagnostyce medycznej m.in. jako wskaźnik procesów zapalnych.

Badanie ogólne moczu to, zaraz po morfologii krwi, najbardziej popularne i najczęściej zlecane badanie w laboratoriach diagnostycznych. Informacje jakie mogą być czerpane z wyniku badania moczu, są bardzo rozległe i nie dotyczą tylko nerek i dróg moczowych. Zmiany występują w przebiegu zaburzeń metabolicznych (cukrzyca, metaboliczne choroby wrodzone), przy chorobach wątroby i dróg żółciowych, zaburzeniach równowagi kwasowo-zasadowej, zespołach endokrynologicznych, zatruciach i innych.

Oznaczenie stężenia glukozy wykonuje się w profilaktyce, rozpoznawaniu i monitorowaniu zaburzeń gospodarki węglowodanowej i chorób z nimi związanych, które zwykle przebiegają bez charakterystycznych objawów.

Elektrolity są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Uczestniczą w regulacji objętości płynów w organizmie oraz równowagi kwasowo-zasadowej. Mają zdolność wiązania i zatrzymywania wody.

 Magnez jest jednym z najważniejszych kationów wewnątrzkomórkowych organizmu. Warunkuje dostawę energii do tkanek i komórek organizmu. Korzystnie wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego. Poprawia pamięć i koncentrację. Magnez w połączeniu z wapniem i witaminą D jest składnikiem budulcowym kości i zębów.  Reguluje trawienie i pracę tarczycy. Niedobory magnezu najczęściej objawiają się m.in. zaburzeniami rytmu serca, zmęczeniem, brakiem energii, spadkiem nastroju, depresją, kłopotami z koncentracją, nadmierną drażliwością, tikami nerwowymi (np. drganie powieki). Magnez jest jednym z najważniejszych kationów wewnątrzkomórkowych organizmu.

Wapń jest integralnym składnikiem organizmu. Wpływa na kurczliwość mięśni, przewodnictwo nerwowe, uwalnianie i działanie hormonów oraz bierze udział w procesie krzepnięcia krwi. Dodatkowo odgrywa szczególną rolę w śródkomórkowym przekazywaniu sygnałów oraz regulacji procesów aktywacji wielu enzymów. Jest składnikiem budulcowym kości i zębów, w związku z tym jego prawidłowe stężenie jest niezbędne do prawidłowego wzrostu dziecka.

 Ferrytyna jest białkiem magazynującym żelazo w organizmie. Jej stężenie odzwierciedla zapasy tego pierwiastka w ustroju. Białko to jest uważane za najlepszy parametr oceniający stany niedoborowe żelaza, ponieważ redukcja poziomu żelaza jest jedynym stanem, który skutkuje obniżeniem stężenia ferrytyny. Żelazo odgrywa zasadniczą rolę w procesie tworzenia krwinek czerwonych, a także wspomaga pracę układu odpornościowego oraz mózgu. Niedobory żelaza prowadzą do niedokrwistości, która objawia się bladością śluzówek i spojówek, zajadami w kącikach ust, szorstkością skóry, łamliwością włosów i paznokci. Obniżona zostaje zdolność koncentracji oraz sprawność fizyczna.

Kreatynina jest produktem przemian metabolicznych aminokwasów. Kreatynina znalazła szczególne zastosowanie jako biochemiczny marker oceniający funkcję filtracyjną nerek, ponieważ jest wydalana z organizmu wyłącznie przez nerki. Należy jednak pamiętać, że stężenie kreatyniny w surowicy zależy nie tylko od funkcji nerek, ale także między innymi od masy mięśniowej badanego (ilość powstającej i wydalanej przez nerki kreatyniny jest proporcjonalna do masy mięśniowej). Ponadto stężenie kreatyniny może wzrastać wraz z ilością przyjmowanych w diecie białek i spożywania czerwonego mięsa. Dieta wysokobiałkowa może spowodować wzrost stężenia kreatyniny. 

Oznaczanie w surowicy aktywności ALT i AST stanowi część podstawowego panelu badań laboratoryjnych wykonywanych u dzieci  w celu oceny funkcji wątroby. Narząd ten odgrywa kluczową funkcję w wielu procesach życiowych, takich jak: przemiany węglowodanów, lipidów, białek, hormonów, substancji odżywczych, leków i toksyn. Ponadto jest on głównym źródłem większości białek osocza, lipoprotein i węglowodanów, uwalnianych ze swoich zasobów. Stanowi magazyn dla witamin (A, D3, B2, B3, B4, B12, K) oraz żelaza.

Tarczyca w rozwoju dziecka odgrywa szczególną rolę, a jej hormony wpływają na procesy wzrastania i dojrzewania wszystkich komórek organizmu oraz regulują przemianę materii.

Witamina D wykazuje wielokierunkowe działanie w organizmie. Odgrywa istotną rolę w chorobach szkieletowych, w zapobieganiu chorobom układu sercowo-naczyniowego, chorobom autoimmunologicznym, nowotworom, a także niektórym chorobom psychicznym. Reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową oraz cykl odnowy biologicznej naskórka. Odgrywa ona kluczową rolę w aktywacji naszej odpowiedzi immunologicznej. Niedobór witaminy D3  stanowi duży problem epidemiczny w wielu krajach świata. Właściwa suplementacja oraz rozsądne zażywanie kąpieli słonecznych zapobiegają występowaniu niedoborów tej witaminy w większości populacji.