Wątroba – superbohaterka do zadań specjalnych…
Wątroba to największy narząd wewnętrzny organizmu – stanowi ok.3-5% całkowitej masy ciała. Narząd ten odgrywa kluczową funkcję w wielu procesach życiowych, takich jak: przemiany węglowodanów, lipidów, białek, hormonów, substancji odżywczych, leków i toksyn. Ponadto jest on głównym źródłem większości białek osocza, lipoprotein i węglowodanów, uwalnianych ze swoich zasobów. Stanowi magazyn dla witamin (A, D3, B2, B3, B4, B12, K) oraz żelaza.
Dzięki swoim niesamowitym zdolnościom regeneracyjnym, narząd ten może sprawnie pracować nawet wtedy, gdy duża jego część jest uszkodzona. Z tego względu wątroba przez długi czas choruje dyskretnie i „po cichu”, bardzo długo nie dając żadnych objawów. W związku z tym badania wątroby warto wykonać nie tylko gdy lekarz uzna, że potrzebna jest diagnostyka tego narządu.
Badania wątroby powinny stanowić ważny element okresowych badań profilaktycznych. Laboratorium MEDICA posiada w swojej ofercie szeroki wachlarz badań podstawowych i specjalistycznych pozwalających zarówno na ocenę funkcjonowania wątroby oraz wczesne wykrycie jej schorzeń, jak i na monitorowanie skuteczności oraz bezpieczeństwa terapii.
Diagnostyka schorzeń wątroby – od czego zacząć?
Głównym celem wstępnej diagnostyki laboratoryjnej schorzeń wątroby jest wykazanie lub wykluczenie zaburzeń integralności komórek wątrobowych (hepatocytów) oraz cholestazy (zaburzenie wydzielania lub odpływu żółci). W tym celu należy wykonać oznaczenie poziomu kwasów żółciowych oraz tzw. próby wątrobowe na które składają się: oznaczenie poziomu bilirubiny całkowitej i oznaczenie aktywności enzymów takich jak: AST, ALT, ALP, GGTP. Kolejnym etapem jest ustalenie etiologii choroby oraz ocena funkcji wątroby. W oparciu o szczegółowy wywiad lekarski oraz analizę badań obrazowych, endoskopowych i histopatologicznych, lekarz może zlecić wykonanie specjalistycznych badań laboratoryjnych. W zależności od podejrzenia etiologii schorzenia, mogą to być badania w kierunku wirusowego zapalenia wątroby, autoimmunologicznych schorzeń wątroby czy markery nowotworowe. Ze względu na to, iż komórki wątroby syntetyzują i wydzielają do krwioobiegu szereg białek osoczowych, do oceny funkcji wątroby wykorzystuje się badanie poziomu tych białek w surowicy krwi. Ostatnim etapem jest prognozowanie przebiegu choroby oraz monitorowanie skuteczności i bezpieczeństwa terapii.
Próby wątrobowe – ocena integralności hepatocytów
Próby wątrobowe stanowią ważny element profilaktyki schorzeń wątroby. Ich wykonanie jest szczególnie rekomendowane osobom, które miały kontakt z czynnikami, które mogły uszkodzić ten narząd (długotrwała farmakoterapia, nadużywanie alkoholu, podejrzenie infekcji wirusami zapalenia wątroby). Ponadto badania te są zlecane wszystkim pacjentom z silnymi bólami brzucha, puchliną brzuszną, gorączką, obniżonym łaknieniem, nudnościami, wymiotami, osłabieniem, zmęczeniem, zażółceniem skóry i błon śluzowych, ciemnym moczem, odbarwionym stolcem czy świądem skóry.
Bilirubina całkowita
Bilirubina jest pomarańczowo-żółtym barwnikiem żółciowym. Stanowi produkt degradacji części porfirynowej hemu (głównie hemoglobiny), który uwalniany jest ze zniszczonych krwinek czerwonych w układzie siateczkowo-śródbłonkowym (wątroby, śledziony i szpiku kostnego). Na bilirubinę całkowitą składa się pula bilirubiny wolnej/niesprzężonej i pula bilirubiny związanej/sprzężonej. W fizjologicznych warunkach stosunek bilirubiny wolnej do związanej wynosi 2:1. Oznaczenie poziomu bilirubiny całkowitej u dorosłych i starszych dzieci znalazło zastosowanie w rozpoznawaniu, różnicowaniu oraz monitorowaniu przebiegu chorób wątroby, dróg żółciowych oraz zespołów hemolitycznych. Podwyższone stężenie bilirubiny całkowitej w surowicy krwi nazywane jest hiperbilirubinemią. Bilirubina gromadzi się we krwi i zaczyna dyfundować do tkanek, co objawia się zażółceniem powłok skórnych.
Aminotransferaza alaninowa (ALT)
Aminotransferaza alaninowa jest enzymem cytoplazmatycznym, narządowo niespecyficznym, który bierze udział w przemianach białek. Oznaczenie aktywności ALT znalazło zastosowanie jako test przesiewowy w rozpoznawaniu, ocenie stopnia ciężkości oraz w diagnostyce różnicowej chorób wątroby. Ponadto jest wykorzystywane do monitorowania i oceny skuteczności stosowanej terapii. Główną przyczyną wzrostu aktywności tego enzymu w surowicy krwi są ostre stany zapalne wątroby, które często są spowodowane infekcją wirusową. Najwyższe wartości tego parametru obserwuje się w przypadku toksycznego (np. w wyniku spożycia toksycznych dawek alkoholu lub zatrucia lekami hepatotoksycznymi) lub niedokrwiennego uszkodzenia wątroby. W wyniku uszkodzenia wątroby dochodzi do uwolnienia aminotransferazy alaninowej do krwi, zwykle zanim pojawią się wyraźne objawy kliniczne, takie jak żółtaczka (zażółcenie skóry oraz białkówek oczu).
Aminotransferaza asparaginianowa (AST)
Aminotransferaza asparaginianowa jest narządowo nieswoistym i wielofunkcyjnym enzymem. Podstawową fizjologiczną rolą tego enzymu jest synteza L-asparaginianu (L-Asp), który jest niezbędny w wielu ważnych procesach metabolicznych. Ponadto bierze udział w syntezie neuroprzekaźników i nukleotydów. Aminotransferaza asparaginianowa jest obecna w największych ilościach w komórkach mięśnia sercowego i wątroby. W mniejszych ilościach występuje także w mięśniach szkieletowych, nerkach, mózgu, trzustce, płucach oraz w erytrocytach i leukocytach.
Oznaczenie aktywności AST znalazło zastosowanie jako test przesiewowy w rozpoznawaniu, ocenie stopnia ciężkości oraz w diagnostyce różnicowej chorób wątroby. Ponadto jest wykorzystywane do oceny skuteczności stosowanej terapii i monitorowania leczenia lekami potencjalnie szkodliwymi dla wątroby. Główną przyczyną wzrostu aktywności tego enzymu w surowicy krwi są ostre stany zapalne wątroby. Najwyższe wartości tego parametru obserwuje się w przypadku toksycznego (np. w wyniku spożycia toksycznych dawek alkoholu lub zatrucia lekami hepatotoksycznymi) lub niedokrwiennego uszkodzenia wątroby. W wyniku uszkodzenia wątroby dochodzi do uwolnienia aminotransferazy alaninowej do krwi, zwykle zanim pojawią się wyraźne objawy kliniczne, takie jak żółtaczka (zażółcenie skóry oraz białkówek oczu). AST nie jest enzymem swoistym tylko dla wątroby, dlatego nieznacznie lub umiarkowanie podwyższona jego aktywność w surowicy krwi może być związana z chorobami innych narządów.
Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP)
GGTP jest enzymem związanym z błonami siateczki śródplazmatycznej komórek nabłonka dróg żółciowych, wątroby, trzustki, jelita i nerki. Odpowiada za transport aminokwasów przez błony komórkowe. Jego główną funkcją w organizmie jest przenoszenie reszty gamma-glutamylowej na aminokwasy lub małe peptydy. GGTP obecne w surowicy krwi jest głównie pochodzenia wątrobowego.
Oznaczanie aktywności GGTP znalazło zastosowanie w diagnostyce ostrych i przewlekłych chorób wątroby, dróg żółciowych i trzustki. Badanie aktywności tego enzymu wykorzystywane jest do diagnostyki choroby alkoholowej oraz kontroli przestrzegania abstynencji u alkoholików w trakcie stosowanej terapii odwykowej. Ponadto gamma-glutamylotranspeptydaza jest uznawana za biomarker stresu oksydacyjnego, zespołu metabolicznego oraz za czynnik promujący zmiany miażdżycowe w organizmie. W przypadku, gdy nowotwór lub kamienie żółciowe blokują przewody żółciowe, aktywność GGTP zwykle wzrasta jako pierwsza. W związku z tym oznaczenie aktywności tego enzymu jest najbardziej czułym lecz mało swoistym markerem nieprawidłowości w obrębie przewodów transportujących żółć z wątroby do jelit. Nie pozwala na różnicowanie przyczyn uszkodzenia wątroby, ponieważ wzrost aktywności tego enzymu jest obserwowany w wielu chorobach wątroby o różnym podłożu. Ponadto wartość GGTP może być podwyższona w ostrym zespole wieńcowym, ostrym lub przewlekłym zapaleniu trzustki, reumatoidalnym zapaleniu stawów, chorobach autoimmunologicznych.
W schorzeniach wątroby zwiększenie aktywności GGTP jest silnie skorelowana ze wzrostem aktywności fosfatazy alkalicznej (ALP). W przypadku zaburzeń metabolizmu kości wzrasta tylko aktywność ALP, natomiast w chorobach sercowo-naczyniowych obserwuje się tylko wzrost aktywności GGTP. Z tego powodu GGTP jest wykorzystywane do określenia źródła podwyższonej aktywności fosfatazy zasadowej (ALP) w surowicy.
Fosfataza alakaliczna (ALP)
Wzrost aktywności fosfatazy alkalicznej jest charakterystycznym objawem cholestazy wewnątrz- lub zewnątrzwątrobowej. Cholestazę rozpoznaje się, jeśli jednocześnie zwiększa się aktywność GGTP (w przeciwieństwie do schorzeń kostnych). Przyczyną cholestazy wewnątrzwątrobowej jest najczęściej polekowe, wirusowe lub alkoholowe zapalenie wątroby, a zewnątrzwątrobowej – kamica przewodu żółciowego lub rak trzustki.
W przypadku gdy nie występuje cholestaza, wzrost aktywności fosfatazy alkalicznej odzwierciedla zwiększoną aktywność osteoblastyczną, tj. nasilenie kościotworzenia.
Diagnostyka cholestazy
Cholestaza (zastój żółci) jest to zespół objawów klinicznych i biochemicznych, w którym dochodzi do zablokowania przepływu żółci niezbędnej do trawienia pokarmów (zwłaszcza tłuszczów) oraz przyswajania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Do cholestazy może dojść w wyniku mechanicznego zatrzymania odpływu żółci (np. kamica dróg żółciowych, ucisk dróg żółciowych przez guzy) lub zaburzenia zahamowania syntezy i wydzielania żółci przez wątrobę do dwunastnicy. Do diagnostyki cholestazy służą badania obrazowe oraz poniższe badania laboratoryjne.
Mocz – badanie ogólne + mikroskopowa ocena osadu
W warunkach fizjologicznych bilirubiny nie wykrywa się w moczu. Bilirubina związana/sprzężona, jako związek rozpuszczalny w wodzie, może być wydalana z organizmu wraz z moczem, w przypadku gdy jej stężenie wzrośnie we krwi. Obecność bilirubiny w moczu może wskazywać na zablokowanie przewodów żółciowych w wątrobie lub poza nią, zapalenie lub uszkodzenie wątroby o innym podłożu. Bilirubinę w moczu wykrywa się przy użyciu specjalnego testu paskowego i zautomatyzowanego analizatora, w ramach badania ogólnego moczu.
Kwasy żółciowe (TBA)
Kwasy żółciowe stanowią końcowy produkt metabolizmu cholesterolu. Należą do związków organicznych syntetyzowanych i przekształcanych w wątrobie, skąd wydalane są do żółci i gromadzone w pęcherzyku żółciowym. W trakcie spożywania pokarmów pełnią one funkcję emulgatorów ułatwiających transport i wchłanianie tłuszczów, cholesterolu i innych substancji rozpuszczalnych w tłuszczach, takich jak witaminy A, D3, E, K. W jelicie cienkim ok. 95 % kwasów żółciowych jest wchłaniana zwrotnie do krwi i następnie wyłapywana przez wątrobę. Tam są one ponownie przekształcane i wydalane do żółci. Kwasy żółciowe poza wspomaganiem trawienia, odpowiadają za eliminację nadmiaru cholesterolu z organizmu, modulację motoryki przewodu pokarmowego oraz stan flory bakteryjnej jelit. Ponadto wykazują pewne właściwości podobne do substancji hormonalnych. Metabolizm kwasów żółciowych jest ściśle związany z funkcjonowaniem wątroby, ponieważ narząd ten odgrywa kluczową rolę w ich syntezie, przekształcaniu i wydalaniu do żółci. W związku z tym parametr ten znalazł zastosowanie w diagnostyce laboratoryjnej oceny czynności wątroby oraz wewnątrzwątrobowej cholestazy ciężarnych (ang. ICP – intrahepatical cholestasis of pregnancy). Ponadto jest wykorzystywany do monitorowania leczenia przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C (WZW C).
Obniżone stężenie kwasów żółciowych może być związane z upośledzeniem ich wchłaniania zwrotnego w przewodzie pokarmowym.
Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP)
W przypadku, gdy nowotwór lub kamienie żółciowe blokują przewody żółciowe, aktywność GGTP zwykle wzrasta jako pierwsza. W związku z tym oznaczenie aktywności tego enzymu jest najbardziej czułym lecz mało swoistym markerem nieprawidłowości w obrębie przewodów transportujących żółć z wątroby do jelit. Nie pozwala na różnicowanie przyczyn uszkodzenia wątroby, ponieważ wzrost aktywności tego enzymu jest obserwowany w wielu chorobach wątroby o różnym podłożu.
Fosfataza alakaliczna (ALP)
Wzrost aktywności fosfatazy alkalicznej jest charakterystycznym objawem cholestazy wewnątrz- lub zewnątrzwątrobowej. Cholestazę rozpoznaje się, jeśli jednocześnie zwiększa się aktywność GGTP (w przeciwieństwie do schorzeń kostnych). Przyczyną cholestazy wewnątrzwątrobowej jest najczęściej polekowe, wirusowe lub alkoholowe zapalenie wątroby, a zewnątrzwątrobowej – kamica przewodu żółciowego lub rak trzustki.
Ocena zdolności syntetyzujących i wydzielniczych hepatocytów
Wątroba jest miejscem syntezy białek osocza, w tym większości osoczowych czynników krzepnięcia. Niewydolność wątroby prowadzi do spadku stężenia białek osocza, np. albuminy, osoczowych czynników krzepnięcia: fibrynogen (czynnik I), protrombina (czynnik II), V, VII, IX, X, XI. Ich stężenie spada proporcjonalnie do stopnia uszkodzenia hepatocytów. W rutynowej diagnostyce laboratoryjnej oceny zdolności syntetyzujących hepatocytów wykonuje się poniższe badania.
Albumina
Albumina jest to syntetyzowane w wątrobie białko, które pełni funkcję białka nośnikowego dla wielu ligandów i odgrywa główna rolę w utrzymywaniu ciśnienia onkotycznego osocza. Hipoalbuminemia w połączeniu ze spadkiem stężenia czynników kompleksu protrombiny jest najlepszym wskaźnikiem niewydolności miąższu wątroby, określającym stopień jej ciężkości.
Fibrynogen
Fibrynogen jest białkiem syntetyzowanym w wątrobie. Białko to uczestniczy w procesie tworzenia skrzepu – jest prekursorem nierozpuszczalnej fibryny, czyli włóknika, który tworzy rusztowanie skrzepu. Niedobór fibrynogenu predysponuje do wystąpienia krwawień. Może być spowodowany zmniejszoną syntezą tego białka w przebiegu chorób wątroby (piorunujące zapalenie wątroby, marskość, martwica wątroby).
Czas protrombinowy + INR
Choroby wątroby objawiać się też mogą obniżoną produkcją białkowych czynników krzepnięcia (czynnik II, VII, IX, X), których niewystarczająca ilość powoduje wydłużenie czasu krzepnięcia, tzw. czasu protrombinowowego i podwyższenie wskaźnika INR.
Diagnostyka wirusowych zapaleń wątroby
WZW typu A
Wirus HAV (Hepatitis A Virus) należy do rodziny Picornaviridae. Odpowiedzialny jest za wystąpienie wirusowego zapalenia wątroby typu A (inne nazwy to żółtaczka pokarmowa lub choroba brudnych rąk). WZW typu A stanowi ponad 50% wszystkich WZW. Rozwija się głównie w złych warunkach sanitarnych, w zbiorowiskach dzieci, żłobkach, przedszkolach, szkołach, domach dziecka. Łatwość szerzenia się wirusa wynika z jego oporności na wiele czynników zewnętrznych. Wirus HAV przenoszony jest prawie wyłącznie drogą fekalno-oralną. Głównym źródłem zakażenia jest kał, skażona woda pitna, zainfekowana żywność (głównie owoce morza i warzywa). W środowisku wodnym zachowuje wirulencję do 4 tygodni. Wirus nie jest inaktywowany przez soki żołądkowe. Okres wylęgania wynosi 15-45 dni (średnio 30 dni). Do namnażania wirusa dochodzi w nabłonku jelit zakażonej osoby, następnie wirus dociera do hepatocytów i niszczy je. Później jest uwalniany do kanalików żółciowych i jest wydalany wraz z kałem. Choroba często przebiega bezobjawowo. Mogą pojawić się: nudności, wymioty, ból brzucha, mięśni i stawów, świąd skóry oraz ogólne osłabienie. Zakażenie nie przechodzi w postać przewlekłą. Kończy się samowyleczeniem.
HAV przeciwciała IgM
Po ok. 14 dniach od zakażenia we krwi pojawiają się swoiste przeciwciała anty-HAV w klasie IgM, które maksymalny poziom osiągają w ostrej fazie i utrzymują się jeszcze przez 3-6 miesięcy i następnie zanikają. Dodatni wynik na obecność anty-HAV IgM jest swoisty dla ostrego WZW A. Stanowi jedyne kryterium diagnostyczne niezależnie od obrazu klinicznego i aktywności aminotransferaz.
WZW typu B
Wirus HBV (Hepatitis B Virus) należy do rodziny Hepadnoviridae. Jest jednym z głównych czynników etiologicznych ostrego i przewlekłego zapalenia wątroby typu B, marskości wątroby i raka wątroby. Wirus HBV jest 50-100 razy bardziej zakaźny niż HIV. Głównymi źródłami zakażenia HBV są krew i preparaty krwiopochodne (najmniejsze skaleczenia mogą stanowić wrota zakażenia) oraz kontakty seksualne. Do zakażenia wirusem może dojść podczas wizyty u fryzjera, stomatologa, kosmetyczki, wykonywania tatuażu, używania z osobą zakażoną tych samych przyborów higienicznych (np. maszynek do golenia, szczoteczek do zębów), dożylne podawanie narkotyków, narzędzia chirurgiczne, hemodializy, przeszczepy narządów od nieprzebadanych dawców, a także w następstwie akupunktury czy ugryzienia.
Okres wylęgania wynosi od 28 do 160 dni (średnio 60-80 dni). Badanie serologiczne w pierwszym okresie po zakażeniu może dać wynik negatywny co związane jest z istnieniem tzw. okienka serologicznego – czasu od zakażenia do momentu wytworzenia przeciwciał, który może trwać od 6 tygodni do 3 miesięcy.
HBs Antygen
Badanie HBsAg jest stosowane jako test przesiewowy w kierunku zakażenia wirusem HBV. Pojawia się w okresie 1-5 miesięcy od ekspozycji. Jest to pierwszy marker, pojawiający się w toku choroby i może występować we krwi na 2 do 3 tygodni przed pierwszymi objawami klinicznymi i biologicznymi. Obecność antygenu HBs może trwać bardzo krótko (kilka dni) lub bardzo długo (kilka lat). Nie wykrywa się go we krwi chorego w okresie zdrowienia. Jeżeli antygen HBs jest obecny we krwi dłużej niż 6 miesięcy, zapalenie wątroby uznaje się za „przewlekłe”. Dodatni wynik HBsAg świadczy o nosicielstwie HBV, ostrej lub przewlekłej postaci WZW typu B.
HBc przeciwciała całkowite IgG i IgM
Anty-HBc total są przeciwciałami skierowanymi w kierunku rdzeniowemu antygenowi HBcAg. Przeciwciała pojawiają się w okresie manifestacji objawów klinicznych czyli około 2 do 3 miesięcy po zakażeniu. Jako pierwsze pojawiają się przeciwciała w klasie IgM, które zanikają po okresie 6 miesięcy. Przeciwciała IgG świadczą o przebytym zakażeniu wirusem HBV i mogą utrzymywać się we krwi chorego przez wiele lat. Dodatnie wyniki testu otrzymuje się w okresie zdrowienia, w fazie choroby przewlekłej, a także u osób, które przeszły chorobę w odległej przeszłości. Jednoczesne oznaczanie anty-HBc IgM i anty-HBc total pozwala na zróżnicowanie odległych i nieodległych zakażeń HBV oraz rozpoznanie zaostrzenia w chorobie przewlekłej. Przeciwciała anty-HBc total w wysokich stężeniach występują również u przewlekłych nosicieli.
WZW typu C
Wirus HCV (Hepatitis C Virus) należy do rodziny Flaviviridae. Jest jedną z głównych przyczyn wirusowego zapalenia wątroby typu C (WZW C) na świecie. Nazywany jest „cichym zabójcą”, ponieważ działa w ukryciu, a zakażenie przebiega bezobjawowo. Do zakażenia wirusem może dojść podczas wizyty u fryzjera, stomatologa, kosmetyczki, wykonywania tatuażu, używania z osobą zakażoną tych samych przyborów higienicznych (np. maszynek do golenia, szczoteczek do zębów), dożylne podawanie narkotyków, narzędzia chirurgiczne, hemodializy, przeszczepy narządów od nieprzebadanych dawców, a także w następstwie akupunktury czy ugryzienia. Ok. 10-krotnie mniejsza ilość krwi jest potrzebna do zakażenia HCV w porównaniu do wirusa HIV. Rzadko dochodzi do transmisji seksualnej oraz zakażenia noworodków urodzonych przez matki zakażone wirusem HCV.
Większość ostrych infekcji wirusem HCV (ponad 70%) przebiega bezobjawowo. Zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV) u około 80% chorych przechodzi w zakażenie przewlekłe, którego skutkiem może być włóknienie, marskość wątroby czy rak wątrobowokomórkowy.
Okres inkubacji wirusa wynosi 15-150 dni (średnio trwa 60 dni). Badanie serologiczne w pierwszym okresie po zakażeniu może dać wynik negatywny co związane jest z istnieniem tzw. okienka serologicznego – czasu od zakażenia do momentu wytworzenia przeciwciał, który może trwać do 3 miesięcy.
anty-HCV przeciwciała
Pierwszym badaniem przesiewowym, dla określenia możliwego kontaktu z wirusem, jest badanie na obecność przeciwciał anty-HCV. Oznaczenie przeciwciał ma charakter jakościowy, a dodatni wynik świadczy o kontakcie z wirusem HCV. Badanie nie daje odpowiedzi na pytanie, czy badana osoba jest obecnie zakażona HCV, czy była zakażona w przeszłości i wyeliminowała wirusa. Nie pozwala również na rozróżnienie zakażenia ostrego od przewlekłego, do którego dochodzi w około 80% przypadków. Wykrycie obecności materiału genetycznego wirusa (HCV-RNA) przy jednoczesnym braku przeciwciał anty-HCV najprawdopodobniej świadczy o ostrym zakażeniu HCV.
Diagnostyka autoimmunologicznych chorób wątroby
Autoimmunologiczne choroby wątroby (ang. autoimmune liver disease, ALD) są chorobami z autoagresji. Występują gdy układ immunologiczny atakuje komórki wątroby i dróg żółciowych. Prowadzi to do trwającego całe lata procesu zapalnego w wątrobie, czego konsekwencją jest zniszczenie struktury oraz pogorszenie czynności narządu, a w efekcie nieodwracalna marskość wątroby. Aż 75% chorych na ALD stanowią kobiety. Zazwyczaj dominującą, a niekiedy jedyną i często bagatelizowaną skargą chorego jest znużenie, utrudniające codzienną aktywność i nasilające się w ciągu dnia. Kluczową rolę w diagnostyce autoimmunizacyjnych chorób wątroby (ALD) pełni badanie autoprzeciwciał.
W ofercie laboratorium MEDICA znajdują się badania pozwalające wykryć u danego pacjenta cały szereg autoprzeciwciał występujących w ALD:
- ANA 1 met. IIF
- ANA 2 met. IIF
- ANA 3 met. Immunoblot
- p/c p. mitochondrialne (AMA) typ M2 met. IIF
- p/ciała ANCA (pANCA, cANCA) met. IFF
- Panel wątrobowy podstawowy: anty-LKM-1, anty-LSP, anty-SLA/LP – met. IIF
- Panel wątrobowy pełny: ANA2, AMA, ASMA, anty-LKM-1, anty-LSP, anty-SLA/LP – met. IIF
- Panel wątrobowy specjalistyczny: anty-LKM-1, anty-SLA/LP, AMA-M2 – met. Immunobloot
Alfa-fetoproteina (AFP) – marker raka wątrobowokomórkowego
Alfa-fetoproteina (AFP) jest białkiem, którego oznaczenie stężenia wykorzystywane jest do diagnostyki pierwotnych nowotworów wątroby, jąder i jajników oraz przerzutów do tych narządów. Pacjenci z przewlekłymi chorobami wątroby (marskość, przewlekłe zapalenie wątroby typu B) są bardziej narażeni na wystąpienie raka wątrobowokomórkowego. Zaleca się, aby ci pacjenci wykonywali regularnie oznaczenie AFP. W celu wykrycia nowotworu wątroby we wczesnym stadium rekomenduje się jednoczesne oznaczenie AFP i wykonanie badań obrazowych (USG, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny).
Schorzenia wątroby – niezwykłe wyzwanie dla wielu naukowców i lekarzy praktyków…
Schorzenia wątroby są ważną przyczyną zachorowalności i śmiertelności człowieka. Ich częste występowanie w populacji związane jest ze stylem życia oraz sposobem odżywiania. Bardzo niebezpieczne są nowotworowe choroby wątroby i dróg żółciowych oraz wirusowe zapalenie wątroby typu B i C, ponieważ w początkowym stadium pacjent nie odczuwa żadnych dolegliwości, a wczesne postacie tych chorób zwykle diagnozowane są przypadkowo. Warto pamiętać, że uszkodzenie komórek wątroby nie powstaje z dnia na dzień, dlatego tak bardzo ważne są badania profilaktyczne, które umożliwiają wczesne wykrycie wszelkich nieprawidłowości, rozszerzenie diagnostyki o badania obrazowe oraz wdrożenie leczenia. Laboratorium MEDICA dysponuje nowoczesnym sprzętem oraz testami wysokiej jakości służącymi do oceny stanu i funkcji wątroby oraz diagnostyki jej schorzeń. Pełna oferta dostępna jest w siedzibie laboratorium oraz na stronie internetowej: www.medica.radom.pl