Sekwencjonowanie genomu człowieka, czyli odczytywanie kolejnych nukleotydów w cząsteczce DNA, jest jednym z największych osiągnięć naukowych w historii analizy genomu. W 2001 roku opublikowano wstępną, niekompletną wersję sekwencji ludzkiego genomu. Od tego momentu obserwuje się prężny rozwój w genomice i metodach sekwencjonowania. Sekwencjonowanie stanowi najbardziej czułą technikę wykrywania zmian w materiale genetycznym, jednocześnie umożliwiającą ich pełną charakterystykę. Uznane jest jako „Gold Standard” w wykrywaniu mutacji. Sekwencjonowanie Nowej Generacji (NGS, ang. Next Generation Sequencing) zrewolucjonizowało świat technik biologii molekularnej.Technika ta umożliwia kompleksową analizę genomu.
Szacuje się, że ok.25 % pacjentów z nowotworem złośliwym choruje z powodu odziedziczenia chorobotwórczej mutacji. Badając predyspozycje genetyczne do zachorowania na określone nowotwory, pacjent ma możliwość podjęcia działań profilaktycznych prowadzących do wczesnego rozpoznania choroby i wdrożenia właściwego leczenia. Diagnozowanie chorób nowotworowych we wczesnym stadium, najlepiej w początkowej fazie, dają ponad 90% skuteczność w walce z rakiem.
Rak żołądka jest nowotworem złośliwym wywodzącym się z komórek błony śluzowej żołądka. Szacuje się, że w Polsce na raka żołądka cierpi ok. 5% mężczyzn i 3% kobiet. Każdego roku w Polsce jest odnotowywanych około 6.5 tys. nowych zachorowań na raka żołądka. Najbardziej narażoną grupą na zachorowanie na ten typ nowotworu są osoby po 50-tym roku życia – stanowią ok.90% wszystkich przypadków. Rak żołądka stanowi piąty pod względem częstości występowania nowotwór na świecie, a także drugą przyczynę zgonów w powodu tej choroby. Na chwilę obecną uważa się, że jedną z głównych przyczyn raka żołądka jest zakażenie Helicobacter pylori. W oparciu o liczne badania serologiczno-epidemiologiczne bakteria ta została uznana za karcynogen I grupy przez Intrenational Agency for Research on Cancer w 1994 roku.
W ok. 10-20% wszystkich diagnozowanych przypadków raka żołądka stwierdzono rodzinne występowanie tej choroby, co sugeruje że przyczyną zachorowania na ten typ nowotworu jest podłoże genetyczne. Opisano szereg zespołów dziedzicznej predyspozycji do nowotworów w przebiegu których nowotwór złośliwy żołądka występuje ze zwiększoną częstością. Do zespołów tych należą:
- zespół dziedzicznego niezwiązanego z polipowatością raka jelita grubego – zespół Lyncha (mutacje genów MSH2, MLH1, MSH6 a także MLH3, PMS1, PMS2 i TGFBR2)
- zespół dziedzicznego raka piersi lub/i jajnika (mutacje gnów BRCA1 i BRCA2)
- zespół rodzinnej polipowatości gruczolakowatej jelita grubego (mutacje genu APC)
- zespół Cowden’a (mutacje genu PTEN)
- zespół Peutz-Jeghers’a (mutacje genu STK11)
- zespół Li-Fraumeni (mutacje genu p53)
- zespół Bloom’a (mutacje genu BLM)
Zespół spowodowany nosicielstwem mutacji genu E-kadheryny (CDH1) jest jedynym dotychczas opisanym zespołem specyficznym narządowo o ustalonym podłożu genetycznym, który predysponuje do dziedzicznego raka żołądka. U nosicieli tej mutacji występuje duże ryzyko predyspozycji genetycznej do wystąpienia „rozlanego” raka żołądka w bardzo wczesnym wieku (opisano przypadki zachorowania w wieku 16 lat), a także raka piersi typu zrazikowatego, raka jelita grubego oraz raka prostaty. Mutacje genu E-kadheryny są dziedziczone w sposób autosomalny dominujący, co oznacza, że nosiciel lub nosicielka mutacji ma 50% ryzyko posiadania dziecka z mutacją w genie CDH1. Należy zaznaczyć, że sam fakt posiadania mutacji nie jest jednoznaczny z zachorowaniem na nowotwór złośliwy, lecz niesie ze sobą duże ryzyko (80%) jego rozwoju.
Wrodzony rozlany rak żołądka (hereditary diffuse gastric cancer) jest rozpoznawany w ok. 30% przypadków tego typu nowotworu i wykazuje niski odsetek wyleczeń i przeżywalności. Jest zlokalizowany pod prawidłowo wyglądającą błoną śluzową żołądka (w związku z tym rutynowa gastroskopia ma bardzo niską skuteczność w jego odpowiednio wczesnym wykrywaniu), daje późno objawy kliniczne, a także dużą skłonność do tworzenia przerzutów. Osoba będąca nosicielem mutacji genu E-kadheryny ma ok. 70-80% ryzyko rozwinięcia się rozlanego raka żołądka, z reguły pod koniec trzeciej dekady życia. W przypadku osób z wykrytą mutacją CDH1 i zachorowaniami na raka typu rozlanego w rodzinie jest w pełni uzasadnione i rekomendowane przeprowadzenie zabiegu profilaktycznego usunięcia żołądka zanim pojawią się jakiekolwiek objawy sugerujące chorobę nowotworową.
Wykonanie badania genetycznego w kierunku mutacji w genie CDH1 jest szczególnie rekomendowane w przypadku, gdy:
- W rodzinie były dwa lub więcej zachorowań na raka żołądka typu rozlanego lub raka żołądka typu rozlanego i raka piersi typu zrazikowego (szczególnie, jeśli co najmniej jedno zachorowanie nastąpiło przed 50 rokiem życia)
- W rodzinie na raka żołądka typu rozlanego chorowała tylko jedna osoba, ale przed 40 rokiem życia
- W rodzinie były dwa zachorowania na raka piersi typu zrazikowego (nawet jeśli nikt nie chorował na raka żołądka)
Przygotowanie do badania:
Pacjent nie musi być na czczo. Na badanie można zgłaszać się w każdą środę między godziną 6:30 a 10:30. Pacjent zgłaszający się na badanie powinien mieć ze sobą dokument tożsamości.
Krew do badania pobierana jest wyłącznie w środy w godz. 6:30-10:30.
Czas oczekiwania na wynik:
ok. 40 dni roboczych
Poniżej lista 9 genów poddawanych analizie:
|
Gen |
Choroba/objawy |
Sposób dziedziczenia |
Znane warianty chorobotwórcze |
|
BMPR1A |
Polipowatość młodzieńcza |
AD |
30 |
|
CDH1 |
Rozlany rak żołądka, Rak piersi |
AD |
49 |
|
EPCAM |
Zespół Lyncha, Biegunka z enteropatią kępkową |
AD/AR |
11 |
|
MLH1 |
Zespół Lyncha, Rak jelita grubego (Zespół CoLoN) |
AD/AR |
638 |
|
MSH2 |
Zespół Lyncha, Zespół Muir-Torre |
AD/AR |
615 |
|
MSH6 |
Zespół Lyncha |
AD/AR |
271 |
|
PMS1 |
Zespół Lyncha typu 1 |
AD/AR |
1 |
|
PMS2 |
Zespół Lyncha |
AD/AR |
123 |
|
SMAD4 |
Polipowatość młodzieńcza, Zespół Myhre |
AD |
115 |
