Helicobacter pylori jest bakterią, która kolonizuje błonę śluzową żołądka i dwunastnicy. Za jej odkrycie i opisanie Barry J. Marshall i J. Robin Warren w 2005 roku zostali uhonorowani Nagrodą Nobla z dziedziny fizjologii i medycyny. Odkrycie to pozwoliło nie tylko zrozumieć pochodzenie wrzodów trawiennych żołądka i dwunastnicy, lecz również umożliwiło wdrażanie skutecznej terapii. Ponadto dało ono początek opracowaniu przez naukowców coraz doskonalszych metod diagnostycznych i terapeutycznych. W przypadku wykrycia aktywnego zakażenia Helicobacter pylori wdrożenie odpowiedniego schematu leczenia pozwala na całkowite wyeliminowanie bakterii w pierwszym rzucie terapii u ok. 90% pacjentów. Eradykacja Helicobacter pylori powoduje wyleczenie stanów zapalnych błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, choroby wrzodowej oraz znacznie zmniejsza ryzyko nowotworu żołądka. Dzięki osiągnięciom współczesnej medycyny możliwa jest szybka, czuła i nieinwazyjna diagnostyka zakażeń tą bakterią.
Jak może dojść do zakażenia?
Zakażenie Helicobacter pylori jest dość powszechne. Szacuje się, że w Polsce infekcja dotyczy ok. 84% populacji dorosłej oraz ok. 32% dzieci i młodzieży do 18. roku życia. Infekcja szerzy się poprzez kontakty międzyludzkie. Do zakażenia może dojść na drodze oralno-oralnej, gastro-oralnej lub fekalno-oralnej. Dochodzi do niego zazwyczaj w okresie dzieciństwa, najczęściej w obrębie własnej rodziny (między rodzicami a dziećmi lub między rodzeństwem) i często utrzymuje się ono przez całe życie. W 80–90% przypadków infekcja Helicobacter pylori ma charakter bezobjawowy. U około 10% osób zakażonych bakteria ta jest głównym ogniwem w łańcuchu zmian patologicznych błony śluzowej żołądka i dwunastnicy – przejście zapalenia błony śluzowej żołądka w zanikowe zapalenie żołądka, które w kolejnym etapie może prowadzić do zmian nowotworowych.
Helicobacter pylori a choroby górnego odcinka przewodu pokarmowego
Wykazanie związku pomiędzy zakażeniem Helicobacter pylori a niektórymi chorobami górnego odcinka przewodu pokarmowego uważa się za jedno z większych osiągnięć medycyny ostatnich lat. Obecnie wiadomo, że bakteria ta odpowiada za ok. 80% przypadków choroby wrzodowej żołądka i ok. 90% przypadków choroby wrzodowej dwunastnicy. Ponadto przewlekłe aktywne zakażenie tym drobnoustrojem może przyczyniać się do rozwoju niestrawności niewrzodowej, ostrych i chronicznych stanów zapalnych żołądka oraz choroby refluksowej przełyku. W 1994 r. Międzynarodowa Agencja do Badań nad Rakiem uznała Helicobacter pylori za karcynogen klasy I o udowodnionym udziale w powstawaniu raka żołądka i chłoniaka żołądka (mucosa associated lymphoid tissue, MALT). Nowotwory te rozwijają się u blisko 1% zakażonych.
Helicobacter pylori a choroby o lokalizacji pozażołądkowej
W ostatnim czasie liczne badania naukowe wykazały związek pomiędzy zakażeniem Helicobacter pylori a niedokrwistością z niedoboru żelaza, samoistną małopłytkowością (ITP, idiopathic thrombocytopenic purpura) oraz niedoborem witaminy B12.
Helicobacter pylori a wchłanianie leków w żołądku
Zakażenie Helicobacter pylori nie pozostaje bez wpływu na wchłanianie leków. W wyniku zmniejszenia wydzielania kwasu solnego, dochodzi do upośledzenia wchłaniania leków zależnych od pH soku żołądkowego. U pacjentów z niedoczynnością tarczycy, u których wykazano równocześnie zakażenie bakterią Helicobacter pylori rekomenduje się suplementację większymi dawkami tyroksyny. Podobna sytuacja ma miejsce u pacjentów z chorobą Parkinsona leczonych preparatami L-DOPA – po eradykacji bakterii przyrost wchłaniania leków wynosi od 21 do 54%.
Jakie są wskazania do wykonania diagnostyki w kierunku Helicobacter pylori?
- Zgaga
- Odbijanie
- Wzdęcia i zaparcia
- Mdłości po posiłku
- Uczucie dyskomfortu po zjedzeniu posiłku
- Bóle brzucha, zwłaszcza w okolicy żołądka
- Nieskuteczność prawidłowo prowadzonej terapii wrzodów żołądka i/lub dwunastnicy
- Nawracające wrzody żołądka i/lub dwunastnicy
- Powikłania w przebiegu choroby wrzodowej (np. krwawienia z przewodu pokarmowego)
Helicobacter pylori – p/ciała IgG met. ELISA
Jest to test serologiczny wykorzystywany w diagnostyce pierwotnej infekcji Helicobacter pylori. Czułość i swoistość testu sięga 95%. Uzyskanie dodatniego wyniku wskazuje tylko na istnienie p/ciał przeciwko Helicobacter pylori w klasie IgG, które mogą się utrzymywać w surowicy przez 6-12 miesięcy po eradykacji, a w niewysokim mianie do kilku lat po zakażeniu. Z tego powodu test ten nie jest miarodajny u osób po przebytym zakażeniu oraz nie może być wykorzystywany do monitorowania skuteczności leczenia. Ponadto nie wykrywa on zmian lokalnych powstających pod wpływem zakażenia Helicobacter pylori w żołądku. Jego istotną zaletą jest natomiast to, że na jego wynik nie wpływa stosowanie inhibitorów pompy protonowej (IPP), H2-blokerów, preparatów bizmutu oraz antybiotyków.
Pobranie materiału: Pacjent nie musi być na czczo. Na badanie można się zgłaszać cały dzień. Na wynik badania nie mają wpływu IPP, H2- blokery czy podawane antybiotyki.
Czas oczekiwania na wynik: 1 dzień roboczy
« Wróć do listy terminów
