WR

Kiła (syfilis) – klasyczna choroba przenoszona drogą płciową, powodowana przez zakażenie bakterią krętka bladego (Treponema pallidum spp. pallidum). W przypadku kiły możliwe jest też zakażenie drogą przezłożyskową od matki do płodu lub w czasie porodu, powodując kiłę wrodzoną, lub też poprzez pocałunek, jeżeli zarażony partner ma zmiany kiłowe w gardle. Bakterie wnikają do organizmu drogą uszkodzonych błon śluzowych lub skóry po kontakcie ze zmianami kiłowymi osoby chorej i drogą krwi bardzo szybko przedostają się do pobliskich węzłów chłonnych, następnie rozsiewając się po całym organizmie, nie wyłączając nawet układu nerwowego. Krętki znajdują się w węzłach chłonnych w pobliżu wrót zakażenia już w ciągu pierwszych 24 godzin od kontaktu; w 3 tygodnie docierają do płynu mózgowo-rdzeniowego. Zakażenie krętkiem bladym składa się z czterech faz: wczesnej – I- i II-rzędowa, późnej – utajona, III-rzędowa (objawowa). Faza wczesna infekcji trwa do dwóch lat od zakażenia, zaś faza późna infekcji trwa powyżej 2 lat od pierwotnego zakażenia.

• Kiła pierwszego okresu (I-rzędowa) obejmuje początkowy etap choroby do 9 tygodni od kontaktu. W ciągu 3 do 90 dni (zazwyczaj ok. 21 dni) pojawia się w okolicy wrót zakażenia pierwszy objaw infekcji – tzw. zmiana pierwotna, która początkowo manifestuje się jako niebolesna grudka, przekształcając się następnie w owrzodzenie o wzniesionych brzegach i średnicy 0.3 – 3 cm (wrzód twardy). Wrzód umiejscowiony jest u mężczyzn heteroseksualnych na penisie (99% przypadków), u mężczyzn homoseksualnych w odbycie (34%), u kobiet najczęściej na szyjce macicy (44%) i wargach sromowych. W 80% zakażeń wrzodowi towarzyszy powiększenie lokalnych węzłów chłonnych. Zmiana skórna utrzymuje się od 2 do 6 tygodni i samoistnie goi się w przeciągu kolejnych 3-4 tygodni.
• Kiła drugiego okresu (II-rzędowa) wiąże się z pojawieniem zmian o charakterze wysypki na skórze lub błonach śluzowych około 4 do 10 tygodni od zakażenia, w 15% przypadków towarzysząc jeszcze obecnej zmianie pierwotnej. Zmiany skórne mają początkowo wygląd blado-czerwonych lub różowych nieswędzących plamek o średnicy 5–10 milimetrów. Zlokalizowane są na tułowiu oraz bliższych odcinkach kończyn. Po kilku tygodniach pojawiają się także czerwone zmiany grudkowe, które mogą wystąpić na całym ciele, ale najczęściej pojawiają się na dłoniach i stopach oraz twarzy i owłosionej skórze głowy. Często ulegają martwicy, co nadaje im wygląd krost. W wilgotnych częściach ciała (okolice odbytu, sromu, worka mosznowego, wewnętrznej powierzchni ud, pod piersiami) grudki z czasem mogą się powiększać, ulegając powierzchownej erozji. Prowadzi to do powstania szarawobiałych, szerokich u podstawy i wilgotnej powierzchni zmian zwanych kłykcinami płaskimi. Wydzielina tych zmian jest wysoce zakaźna. Zmianom skórnym towarzyszą również objawy uogólnione: ból gardła, gorączka, utrata masy ciała, utrata apetytu, bóle głowy, zapalenie opon mózgowych, ogólne złe samopoczucie. Brak leczenia w tym okresie prowadzi do rozwinięcia objawów kiły późnej (III-rzędowej) lub wystąpienia kiły utajonej. Faza późna infekcji trwa powyżej 2 lat od pierwotnego zakażenia. W przypadku kiły późnej utajonej brak jest objawów wskazujących na zakażenie, jedynym dowodem są dodatnie testy serologiczne. Około 70% pacjentów z nieleczoną kiłą pozostaje w fazie utajonej, nigdy nie rozwijając kiły III-rzędowej.
• Kiła trzeciego okresu (III-rzędowa) może rozwinąć się w okresie od 3 do 15 lat od pierwotnej infekcji krętkiem bladym i wyróżnia się jej trzy postacie: kiła łagodna guzkowa, kiła układu nerwowego oraz kiła sercowo-naczyniowa. Na tym etapie choroba nie jest już zakaźna. Zmiany guzkowe dotyczą ok. 15% pacjentów i charakteryzują się występowaniem łagodnych guzków zwanych kilakami, pojawiających się średnio ok. 15 lat od zakażenia. Kilaki występują najczęściej pojedynczo, ale mogą też formować charakterystyczne kręgi lub łuki. Najbardziej typowo guzki formują się na skórze, w kościach długich, wątrobie, żołądku lub błonie śluzowej jamy ustnej i górnych dróg oddechowych, jednak ich wystąpienie może dotyczyć praktycznie każdego organu. Kiła układu nerwowego rozwija się od 4 do nawet 25 lat od zakażenia. Charakterystycznym objawem jest udar tętnicy środkowej mózgu. Inne objawy zajęcia układu nerwowego to bóle głowy, zaburzenia równowagi, drgawki, zmiany osobowości, zaburzenia nastroju i intelektu, upośledzenie pamięci krótkotrwałej, zaburzenia mowy, orientacji oraz omamy i urojenia. Kiła sercowo-naczyniowa rozwija się w ciągu 10 do nawet 30 lat od zakażenia i dotyczy naczyń odżywiających ściany dużych tętnic. W wyniku stanu zapalnego dochodzi do martwicy błony środkowej tętnicy i rozpadu tkanki elastycznej ściany tętnicy, zwłaszcza w okolicach aorty wstępującej, rzadziej łuku aorty, co daje obraz kiłowego zapalenia aorty i może powodować powstanie tętniaka łuku aorty.

WR (VDRL) – serologiczny odczyn kiłowy; w naszym Laboratorium obecnie używamy testu ilościowego wykrywającego przeciwciała przeciwko krętkowi Treponema pallidum. Badanie można wykonać najwcześniej ok. 6-9 tygodni od spodziewanego kontaktu.

Przygotowanie do badania: Pacjent nie musi być na czczo. Na badanie można się zgłaszać cały dzień.

Czas oczekiwania na wynik: 1 dzień roboczy