Parathormon [PTH]

Parathormon  (PTH) jest hormonem produkowanym przez przytarczyce, który uczestniczy w regulacji i utrzymaniu stałego stężenia wapnia we krwi. PTH w odpowiedzi na niski poziom wapnia we krwi powoduje uwalnianie wapnia z kości, pobudza aktywację witaminy D w nerkach oraz zwiększa wchłanianie wapnia przez śluzówkę jelit.

Nadczynność przytarczyc

• Najczęstszą przyczyną pierwotnej nadczynności przytarczyc jest guz przytarczyc (najczęściej łagodny, rzadko złośliwy), który niekontrolowanie wydziela nadmierną ilość PTH, co skutkuje hiperkalcemią (wysokie stężenie wapnia we krwi), tworzeniem kamieni nerkowych i złogów wapnia w narządach oraz odwapnieniem kości.
• Wtórna nadczynność przytarczyc jest nadczynnością wyrównawczą gruczołów przytarczycznych, spowodowaną obniżonym stężeniem wapnia we krwi lub obwodową opornością na PTH. Na ogół jest ona wywołana niewydolnością nerek, w której dochodzi do zaburzenia równowagi między fosforanami a wapniem oraz upośledzenia wytwarzania aktywnej formy witaminy D. Inną przyczyną wtórnej nadczynności przytarczyc to obniżone wchłanianie wapnia w przebiegu chorób jelit lub niedobory witaminy D.

Niedoczynność przytarczyc

Niedoczynność przytarczyc jest rzadkim schorzeniem wrodzonym bądź nabytym, w którym wydzielanie parathormonu jest upośledzone, bądź nie występuje wcale. W większości przypadków niedoczynność przytarczyc następuje w wyniku chorób autoimmunologicznych,  uszkodzenia lub wycięcia gruczołów przytarczycznych lub wycięcia tarczycy. Rzekoma niedoczynność przytarczyc jest rzadko występującym zaburzeniem i dotyczy uwarunkowanej genetycznie oporności narządów docelowych na parathormon.

Parathormon w  chorobach nowotworowych

Ektopową produkcję PTH stwierdza się  u ok. 20% chorych na raka płuca (zwłaszcza raka płaskonabłonkowego), rzadziej u pacjentów z rakiem nerki, pęcherza moczowego, jajnika, jelita grubego, trzustki, wątroby.

W laboratorium MEDICA oznaczenie PTH wykonuje się metodą ELFA na aparacie VIDAS 3 firmy bioMérieux. Jest to test trzeciej generacji zgodny z rekombinowanym, międzynarodowym wzorcem parathormonu 1-84 WHO o kodzie 95/646. 

Przygotowanie do badania: Pacjent musi być na czczo. Ponieważ stężenie Parathormonu podlega wahaniom dobowym, pacjent na pobranie materiału do badania powinien zgłosić się między 8:00 a 9:00 rano.

Niektóre leki takie jak fosforany, leki przeciwdrgawkowe, sterydy, izoniazyd, lit i rifampicyna, mogą powodować podwyższenie stężenia PTH. Podczas rejestracji na badanie należy poinformować o stosowanych lekach i preparatach farmaceutycznych. 

Czas oczekiwania na wynik: 1 dzień roboczy