|
Marker |
Charakterystyka |
Czas oczekiwania na wynik |
|
Marker ten jest rutynowo stosowany do diagnostyki, prognozowania i monitorowania skuteczności leczenia czerniaka złośliwego. Wartości stężenia S-100 korelują ze stadium zaawansowania nowotworu. |
10 dni roboczych |
|
|
Oznaczenie jej stężenia jest badaniem pomocniczym w rozpoznaniu przerostu komórek C i raka rdzeniastego tarczycy (MTC). Ze względu na rodzinny charakter występowania raka rdzeniastego tarczycy zalecana jest okresowa kontrola stężenia kalcytoniny u osób spokrewnionych. |
10 dni roboczych |
|
|
Ektopową produkcję PTH stwierdza się u ok. 20% chorych na raka płuca (zwłaszcza raka płaskonabłonkowego), rzadziej u pacjentów z rakiem nerki, pęcherza moczowego, jajnika, jelita grubego, trzustki, wątroby. |
1 dzień roboczy |
|
|
Jej poziom w surowicy jest podwyższony w przypadku raka brodawkowatego lub pęcherzykowego tarczycy. Wzrost stężenia tyreoglobuliny nie stanowi o rozpoznaniu nowotworu tarczycy. Nowotwór rozpoznawany jest za pomocą mikroskopowej oceny komórek pobranych podczas biopsji. U pacjentów u których występują przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie (anty-TG) wyniki tyreoglobuliny mogą być zafałszowane. |
1 dzień roboczy |
|
|
Należy do markerów obumierania komórek nowotworowych i jest oznaczana w nowotworach o różnym umiejscowieniu narządowym. Najczęściej jest oznaczana w diagnostyce, prognozowaniu i monitorowaniu skuteczności terapii niedrobnokomórkowego raka płuc. Podwyższone wartości CYFRY 21-1 istotnie korelują ze stopniem zaawansowania klinicznego choroby i zajęciem węzłów chłonnych. |
10 dni roboczych |
|
|
Podwyższone wartości tego markera towarzyszą guzom neuroendokrynnym, glejakom i drobnokomórkowemu rakowi płuc. |
10 dni roboczych |
|
|
Antygen CA 15-3 stał się szeroko uznanym markerem raka piersi. Jest glikoproteiną wytwarzaną zarówno przez prawidłowe komórki gruczołu piersiowego, jak i przez komórki raka piersi. Podwyższone stężenie CA 15-3 występuje u ok. 10% kobiet z rakiem piersi bez przerzutów oraz u ok. 70% pacjentek z odległymi przerzutami. |
1 dzień roboczy |
|
|
Jest markerem nowotworów przewodu pokarmowego (głównie żołądka – swoistość diagnostyczna wynosi 90%.) i jajnika. Jego podwyższone wartości występują również u pacjentów z rakiem jelita grubego, przełyku i niedrobnokomórkowego raka płuc. Jego poziom w surowicy jest ściśle związany ze stopniem zaawansowania choroby. |
10-15 dni roboczych |
|
|
Jest stosowany w diagnostyce i monitorowaniu terapii nowotworów przewodu pokarmowego (głównie trzustki). Wykorzystywany jest również w diagnostyce raka jelita grubego i raków przewodu pokarmowego w ogóle, w tym nowotworów przełyku. Podwyższony poziom CA50 stwierdzany jest także u chorych na marskość wątroby i choroby trzustki oraz w przypadku niektórych chorób wrzodowych, zapalnych i chorób autoimmunizacyjnych. |
10-15 dni roboczych |
|
|
Istotny wzrost stężenia tego markera następuje w raku trzustki. Istnieje korelacja pomiędzy stadium zaawansowania tego nowotworu a poziomem CA 19.9. Marker ten oznaczany jest również u chorych z rakiem wątroby, jelita grubego, pęcherzyka żółciowego i żołądka. Jest dobrym wskaźnikiem służącym do monitorowania skuteczności stosowanej terapii onkologicznej. |
1 dzień roboczy |
|
|
Pomiar antygenu rakowo-płodowego w surowicy znalazł zastosowanie w rokowaniu, monitorowaniu skuteczności terapii onkologicznej oraz wykrywaniu przerzutów i choroby resztkowej. Najwyższą wartość diagnostyczną CEA wykazuje w przypadku nowotworów okrężnicy i odbytnicy. |
1 dzień roboczy |
|
|
Alfa-fetoproteina (AFP) jest białkiem, którego oznaczenie stężenia wykorzystywane jest do diagnostyki nowotworów wątroby, jąder i jajników. Rekomenduje się by pacjenci z przewlekłymi chorobami wątroby wykonywali regularnie oznaczenie AFP. W celu wykrycia nowotworu wątroby we wczesnym stadium rekomenduje się jednoczesne oznaczenie AFP i wykonanie badań obrazowych (USG, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny). U mężczyzn AFP w połączeniu z oznaczeniem BhCG jest wykorzystywane do wykrycia oraz monitorowania skuteczności terapii w przypadku nowotworu jąder. |
1 dzień roboczy |
|
|
β-HCG jest markerem nowotworowym stosowanym do monitorowania leczenia i wykrywania wznowy w przypadku niektórych nowotworów wywodzących się z łożyska i jąder. |
1 dzień roboczy |
|
|
Od wielu lat PSA jest uważany za najlepszy marker nowotworowy gruczołu krokowego, wykorzystywany do rozpoznawania oraz różnicowania raka i łagodnego przerostu stercza. W onkologii znalazł również zastosowanie jako marker oceny skuteczności stosowanej terapii. Jest czułym wskaźnikiem wznowy procesu nowotworowego. Do wzrostu stężenia tego markera dochodzi także w przypadku łagodnego przerostu stercza oraz zapaleniu gruczołu. Krótkotrwały wzrost PSA może wystąpić po: badaniu palpacyjnym prostaty przez odbytnicę, masażu prostaty, badaniu USG przez odbytnicę, biopsji prostaty, jeździe na rowerze czy stosunku seksualnym. |
1 dzień roboczy |
|
|
W ostatnich latach coraz większą uwagę skupiono na oznaczaniu frakcji PSA wolnego oraz wyliczaniu stosunku PSA wolnego do PSA całkowitego. W przypadku raka gruczołu krokowego stwierdza się istotnie niską frakcję PSA wolnego, natomiast w przypadku chorych z łagodnym przerostem stercza stężenie tej frakcji jest wyższe. Badanie stosunku wolnego PSA do całkowitego PSA ma szczególne znaczenie u pacjentów z zawartością PSA Total na poziomie 4-10 ng/ml oraz z negatywnym wynikiem badania per rectum. |
1 dzień roboczy |
|
|
Stopień wzrostu, jak i częstość występowania podwyższonych stężeń CA 125 w surowicy kobiet zależy od typu histologicznego raka. Najwyższe stężenie CA125 stwierdza się w surowiczym, endometrioidalnym i nisko zróżnicowanym raku jajnika, natomiast najniższe w śluzowym. Badanie CA 125 jest uzupełnieniem badania ginekologicznego i przezpochwowego USG. Podwyższone stężenia antygenu CA125 obserwuje się również podczas krwawienia miesięcznego, w I trymestrze ciąży, w endometriozie, mięśniakach macicy oraz w procesach zapalnych narządów miednicy mniejszej. |
1 dzień roboczy |
|
|
Jest nowym markerem nowotworowym, który cechuje się większą czułością niż CA 125. Marker ten wykazuje dużą swoistość dla raka nabłonkowego jajnika, zwłaszcza we wczesnych stadiach rozwoju. |
1 dzień roboczy |
|
|
Jego poziom wzrasta dopiero wtedy, gdy rozwija się nowotwór. Dzieje się tak, ponieważ z komórek nowotworowych antygeny SCC są wydzielane do krążenia znacznie intensywniej niż z komórek zdrowych, wprost proporcjonalnie do stopnia zaawansowania choroby. SSC Ag znalazł zastosowanie w onkologii do określania zaawansowania i monitorowania terapii chorych na płaskonabłonkowego raka w obrębie głowy i szyi (zwłaszcza raka krtani), płuc, przełyku, pochwy i sromu, a także raka płaskonabłonkowego szyjki macicy. |
10 dni roboczych |
|
|
Jest markerem proliferacji komórkowej. Wykorzystywany jest do diagnostyki raka szyjki macicy wraz z jednoczesnym oznaczaniem SCC-AG, co umożliwia dokładniejszą ocenę agresywności i stopnia zaawansowania nowotworu. |
10 dni roboczych |
|
|
Antygenem identyfikowanym przez testy BTA jest białko związane z ludzkim czynnikiem H dopełniacza (human Complement Factor H related protein). hCFHrp jest proteiną indukującą wzrost nowotworu poprzez ochronę przed systemem immunologicznym chorego, wytwarzaną tylko przez komórki raka pęcherza moczowego. Test pozwala na wykrycie nowotworu we wczesnym stadium. |
1 dzień roboczy |
